Torbiel czekoladowa (endometrialna) ma ścisły związek z endometriozą. Powstaje, gdy fragmenty błony śluzowej macicy przemieszczają się, a następnie wszczepiają w tkankę jajnika. Choć nazwę ma słodką, jest tak naprawdę bardzo poważną i bolesną przypadłością. Więcej na temat torbieli czekoladowej dowiesz się z artykułu.

Jej zawartość barwą i konsystencją przypomina czekoladę. Torbiel czekoladowa, choć nazwę ma słodką, jest tak naprawdę bardzo poważną i bolesną przypadłością. A to, co ją wypełnia, to nie żadna czekolada…lecz krew! Torbiel czekoladowa (endometrialna) ma ścisły związek z endometriozą. Powstaje, gdy fragmenty błony śluzowej macicy przemieszczają się, a następnie wszczepiają w tkankę jajnika. Więcej na temat torbieli czekoladowej dowiesz się z artykułu.

Torbiel czekoladowa jedynym z objawów endometriozy

Endometrioza jest chorobą zapalną, którą definiuje się jako występowanie błony śluzowej macicy poza jej naturalnym umiejscowieniem, czyli poza macicą. Według różnych statystyk dotyczy 6-15% kobiet. Endometrioza może występować w trzech postaciach: otrzewnowej jajnikowej i głęboko naciekającej. Pomimo, że tkanka endometrialna znajduje się poza macicą, to zachowuje się dokładnie tak, jakby w niej była. Tak więc podczas menstruacji złuszcza się i krwawi. Cały problem polega jednak na tym, że krew nie ma gdzie odpłynąć. Kumuluje się więc, tworząc liczne, wypełnione zhemolizowaną krwią miesiączkową torbiele. Torbiel czekoladowa może występować w pojedynkę lub w większych grupach. Może też osiągać bardzo różne rozmiary, od kilkunastu milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów! Jajnik nie jest jedynym miejscem występowania endometriozy. Tkanka endometrialna może „powędrować” również do otrzewnej, pęcherza moczowego, jajowodów, jelita grubego, a nawet oka, płuc czy mózgu.

Bolesna przypadłość

Torbiele czekoladowe, tak samo jak powodująca je endometrioza, mogą wywoływać przewlekły, bardzo silny ból miednicy mniejszej. Zwłaszcza przed miesiączką oraz w jej trakcie. Często jest on tak intensywny, że kobieta nie jest w stanie normalnie funkcjonować. Co więcej, dolegliwości bólowe mogą nasilać się z biegiem lat. Początkowo kobieta normalnie miesiączkuje, a potem nagle w wieku 25, 27 albo 30 lat spostrzega, że każdy kolejny okres jest bardziej bolesny od poprzedniego. Żeby tego było mało, ból podbrzusza nie jest jedyną zmorą kobiet cierpiących na endometriozę. Wiele chorych skarży się również na obfite miesiączki, ból podczas stosunku czy podczas oddawania moczu lub stolca.

Torbiel czekoladowa może powodować niepłodność

Kobieta bardzo często dowiaduje się o istnieniu torbieli endometrialnej dopiero wtedy, gdy starania o dziecko nie przynoszą rezultatu. Torbiel czekoladowa uszkadza bowiem strukturę jajnika i powoduje, że przestaje on prawidłowo owulować. Dodatkowo obniża rezerwę jajnikową. To pula pierwotnych pęcherzyków jajnikowych, zdolnych do rozwinięcia się w komórki jajowe. Oczywiście, obecność torbieli czekoladowej nie wyklucza możliwości zajścia w ciążę. Jeśli kobieta jest właściwie leczona, ma szansę zostać mamą!

Przeczytaj też: „Ból był nie do zniesienia…Nie byłam w stanie podnieść się z łóżka…”

Pęknięcie torbieli jajnika – czym to grozi?

Jeśli kobieta ze stwierdzoną torbielą czekoladową, w porę nie podda się leczeniu, to zmiana może urosnąć do takich rozmiarów, że w końcu pęknie. Jej zawartość wyleje się wówczas do jamy brzusznej. Jest to bardzo niebezpieczna dla zdrowia kobiety sytuacja. Może zakończyć się krwotokiem, rozległą infekcją, a w skrajnych przypadkach nawet utratą życia. W wyniku pęknięcia torbieli endometrialnej, choroba może również bardzo łatwo rozprzestrzenić się na inne narządy. Jaki z tego wniosek? Torbiel czekoladowa to nie przelewki i nie wolno jej lekceważyć.

Torbiel czekoladowa – często widać ją dopiero w laparoskopii

Torbiel czekoladową diagnozuje się obecnie za pomocą przezpochwowego USG. Badanie ultrasonograficzne powinno być poprzedzone badaniem palpacyjnym, które ustali, czy zmiana endometrialna rzeczywiście może znajdować się na jajniku. Techniki obrazowania są obecnie coraz doskonalsze, a nowe aparaty do ultasonografii cechuje bardzo wysoka rozdzielczość. Wprawny lekarz jest więc w stanie zobaczyć nawet najdrobniejsze ogniska endometriozy w obrębie jajników, jajowodów czy innych okolicznych tkankach (pęcherzu moczowym, moczowodach czy odbycie), nawet te głęboko naciekające. Niemniej jednak zdarza się, że zmiany endometrialne są mikroskopijne i przezpochwowe USG ich po prostu nie wychwyci. Wówczas diagnostykę trzeba poszerzyć. Czasem w celu rozpoznania torbieli czekoladowej wykorzystuje się rezonans magnetyczny. Jednak tak naprawdę dopiero badanie histopatologiczne pozwala na ostateczną diagnozę. Materiał do analizy histopatologicznej pobiera się przy pomocy laparoskopii – narzędzia pełniącego funkcję diagnostyczną i terapeutyczną zarazem.

Leczenie torbieli czekoladowej – hormonalne lub operacyjne

Wybór metody leczenia torbieli endometrialnej zależy od wielu czynników. Są nimi m.in. stopień zaawansowania choroby, rozmiar samej torbieli oraz ogólny stan zdrowia pacjentki i jej planów macierzyńskich. Leczenie hormonalne polega najczęściej na stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych bez 7-dniowej przerwy na krwawienie. Dzięki temu torbiel endometrialna nie powiększa się. Z drugiej strony taka forma leczenia uniemożliwia kobiecie zajście w ciążę. Dlatego tym pacjentkom, które myślą o posiadaniu dzieci, kieruje się na operację.

Polega ona na laparoskopowym wyłuszczeniu lub waporyzacji torbieli. Podczas wyłuszczania torbiel zostaje opróżniona z patologicznej treści. Zabieg wiąże się jednak z naruszeniem torebki jajnika, która jest składową częścią torbieli. To z kolei prowadzi to uszkodzenia rezerwy jajnikowej. Dlatego lekarze częściej sięgają po waporyzację jako metodę bezpieczniejszą i pozwalającą oszczędzić rezerwę jajnikową. Jej utrata podczas waporyzacji jest dużo mniejsza. Zabieg przeprowadza się za pomocą noża plazmowego, który precyzyjnie tnie i koaguluje chorą tkankę.