Program ma na celu zapewnić równy dostęp do procedury in vitro dla wszystkich par dotkniętych problemem niepłodności. Drugim istotnym celem jest zabezpieczenie komórek rozrodczych osób, które obecnie przechodzą leczenie onkologiczne, które może pozbawić ich możliwości posiadania własnego potomstwa w przyszłości.

Rządowy program in vitro ma ruszyć 1 czerwca 2024 roku i potrwać do 31 grudnia 2028 roku.

Dofinansowanie w ramach rządowego programu in vitro obejmie pary, które:

• mają zdiagnozowaną niepłodność lub przez okres 12 miesięcy przed zgłoszeniem się do programu leczyły się z powodu niepłodności, ale nie odniosły sukcesu w leczeniu. Oznacza to, że wsparcie finansowe otrzymają pary, które przez rok próbowały leczyć się z niepłodności, ale terapia nie powiodła się Ponadto, do programu mogą przystąpić pary, dla których in vitro jest jedyną nadzieją na zostanie rodzicami, gdyż lekarze stwierdzili, że inne metody leczenia nie przyniosą rezultatu.
• uczestniczyły już w rządowym lub samorządowym programie in vitro i mają zamrożone zarodki, które chciałyby wykorzystać w procedurze.
• spełniają kryterium wiekowe, które wynosi do 42. roku życia dla kobiet oraz do 55. roku życia dla mężczyzn przy wykorzystaniu własnych komórek jajowych, ewentualnie nasienia dawcy; lub do 45 roku życia dla kobiet i 55, roku życia dla mężczyzn przy wykorzystaniu komórek jajowych dawczyni lub adopcji zarodka.
• są w związku partnerskim lub małżeńskim, co mogą potwierdzić odpowiednim oświadczenie.
• uzyskały pozytywną opinię psychologa na temat ich gotowości do bycia niespokrewnionym genetycznie rodzicem  dawstwo nasienia, dawstwo oocytów lub adopcję zarodka.

Nie będą uprawnione do dofinansowania w ramach rządowego programu in vitro pary, które:

1. Nie spełniają wymaganych kryteriów kwalifikacyjnych do programu;
2. Nie uzyskały odpowiedniego efektu podczas stymulacji owulacji przed procedurą in vitro (dotyczy kobiet);
3. Posiadają przeciwwskazania medyczne uniemożliwiające przeprowadzenie procedury in vitro.

Rządowy program in vitro przewiduje możliwość dofinansowania aż 6 cykli zapłodnienia pozaustrojowego, w tym:

• nie więcej niż 4 przeprowadzonych na własnych komórkach, z ewentualnym dawstwem nasienia;
• nie więcej niż 2 z wykorzystaniem komórek jajowych dawczyni i możliwością zapłodnienia maksymalnie 6 komórek w obrębie jednego cyklu;
• nie więcej niż 6 z adopcją zarodka, przy czym 1 transfer jest równoznaczny z przeprowadzeniem jednego cyklu.

Program zabezpieczenia płodności jest przeznaczony dla osób, które:

1. Oczekują na rozpoczęcie leczenia onkologicznego lub już rozpoczęli leczenie.
2. Spełniają kryterium wiekowe: kobiety od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej do 40. roku życia, a mężczyźni od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej do 45. roku życia.

Do programu nie zakwalifikują się z kolei pacjenci, którzy nie spełniają powyższych kryteriów oraz który mają przeciwwskazania medyczne uniemożliwiające przeprowadzenie procedury in vitro. 

Tak, para, która korzystała już wcześniej z procedury in vitro, a nawet taka, która ma już potomstwo, może ubiegać się o dofinansowanie do procedury zapłodnienia pozaustrojowego w ramach rządowego programu, pod warunkiem, że nadal spełnia kryteria kwalifikacji.

Refundacja leków do in vitro będzie odbywała się na dotychczasowych zasadach.

Samorządy przygotowują własne kryteria kwalifikacji do swoich miejskich programów in vitro. Można jednak wskazać pewne ogólne kryteria kwalifikacji powtarzające się w wszystkich programach. Dotyczą one:

• Wieku: w większości programów kobieta powinna mieć między 20 a 42 lata.
• Miejsca zamieszkania: para powinna mieszkać w miejscowości, w której ubiega się o udział w programie.
• Stanu zdrowia: aby wejść do programu, para musi pozytywnie przejść kwalifikację lekarską
• Statusu związku: miejskie programy in vitro przeznaczone są dla osób będących w związkach małżeńskich lub partnerskich.

Aby uzyskać dofinansowanie do in vitro, para musi złożyć wszystkie niezbędne dokumenty, przy czym należy pamiętać, że o kwalifikacji do programu decyduje kolejność zgłoszeń (prawidłowo złożonych wniosków), w miarę dostępności miejsc. Jednocześnie para musi spełniać kryteria włączenia do programu oraz nie spełniać kryteriów z niego wykluczających.

Jaka jest wysokość dofinansowania w miejskim programie in vitro?

Dofinansowanie in vitro obejmuje zwykle pojedynczy cykl leczenia. Kwota, jaką niepłodna para może uzyskać na przeprowadzenie procedury in vitro wynosi od kilku do nawet 10 000 zł. 

Wysokość refundacji in vitro jest różna w zależności od samorządu. W niektórych programach miejskich maksymalna kwota, jaką para może uzyskać na leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego, to 5 tysięcy zł, w innych 7 lub 8 tysięcy. Są również miasta, takie jak Wrocław, w których można ubiegać się o dofinansowanie 100% kosztów procedury.

Do tej pory NFZ nie finansowało procedury in vitro. Niepłodna para mogła liczyć jedynie na pomoc finansową oferowaną przez samorządy w ramach programów miejskich. 1 czerwca 2024 roku ma się to zmienić, ponieważ rusza rządowy program in vitro, na którego realizację przewidziano w budżecie państwa co najmniej 500 mln złotych.

Dofinansowanie in vitro pokrywa zwykle koszty pojedynczego cyklu leczenia, na który składa się m.in.:

• punkcja pęcherzyków jajnikowych,
• pobranie plemników z oddanej przez pacjenta próbki nasienia i przygotowanie ich do zapłodnienia,
• zapłodnienie pozaustrojowe oraz nadzór nad rozwojem zarodka,
• transfer zarodka do jamy macicy w cyklu stymulowanym,
• mrożenie (witryfikacja), które nie zostały wykorzystane w procedurze.

W większości miejskich programów in vitro górna granica wielu, do którego refundowane jest in vitro to 42 lata (według rocznika urodzenia). Warto jednak pamiętać, że samorządy mają prawo przyjąć własne, indywidualne kryteria włączenia do programu, dlatego wiek ten może się nieznacznie różnić w każdym z nich.