Niepłodność Article · 12 listopada 2021

Niepłodność – czynnik maciczny

Wszelkie zaburzenia w obrębie macicy mogą utrudnić poczęcie dziecka lub spowodować, że ciąży nie uda się utrzymać. Na szczęście współczesna medycyna dostarcza narzędzi, dzięki którym wady macicy mogą być diagnozowane i leczone. Więcej na temat macicznego czynnika niepłodności dowiesz się z artykułu.

niepłodność czynnik maciczny

Macica, podobnie jak jajniki, jajowody czy pochwa, pełni bardzo ważną rolę w układzie rozrodczym kobiety. To w niej po zapłodnieniu zagnieżdża się zarodek i rozwija przez kolejnych 9 miesięcy. Wszelkie zaburzenia w obrębie macicy mogą więc nie tylko utrudnić poczęcie dziecka, ale i spowodować, że ciąży nie uda się utrzymać. Na szczęście współczesna medycyna dostarcza narzędzi, dzięki którym wady macicy mogą być diagnozowane i skutecznie leczone. Więcej na temat macicznego czynnika niepłodności dowiesz się z artykułu.

 

Macica – narząd o niezwykłych zdolnościach!

 

Macica jest narządem mięśniowym o wielkości 7-8 cm, szerokości 4 cm i grubości 2,5 cm. Leży pośrodku miednicy mniejszej, między pęcherzem moczowym a odbytem. Macica od dołu łączy się z pochwą, natomiast jej górna część stanowi ujście dla jajowodów, które łączą ją z jajnikami za pomocą strzępek. Kształtem przypomina gruszkę, choć niektórzy widzą w niej także głowę byka. Macica jest narządem niezwykłym. W  czasie ciąży potrafi bowiem zwiększyć swoją wagę nawet 20-krotnie – z 50-60 g do 1 kg oraz 1000-krotnie zwiększyć objętość. Wszystko za sprawą włókien mięśniowych, z których macica jest zbudowana. Dzięki nim ma ona zdolność nie tylko do rozciągania się, ale również do kurczenia, co odgrywa ogromną rolę w trakcie porodu. Macica jako narząd stwarza więc idealne warunki dla płodu, zapewnia mu bezpieczeństwo i pozwala swobodnie rosnąć przez cały okres ciąży. Narząd ten składa się z czterech części:

 

  • szyki macicy, która łączy ją z pochwą. Zbudowana jest z elastycznej tkanki łącznej i rozwiera się podczas porodu, by umożliwić dziecku wyjście na zewnątrz. W czasie ciąży natomiast zatkana gęstym czopem śluzowym szyjka macicy chroni jajo płodowe przed infekcją oraz zapobiega przedwczesnemu porodowi i poronieniu.

 

  • trzonu macicy, czyli najgrubszej i zarazem najszerszej części macicy. Jest on wyścielony błoną śluzową (endometrium), która złuszcza się podczas miesiączki, a po zapłodnieniu stanowi miejsce zagnieżdżenia zarodka.

 

  • cieśni macicy, czyli miejsca, w którym trzon macicy przechodzi w szyjkę macicy.

 

  • dna macicy, czyli najdalej położonego fragmentu trzonu macicy, który łączy się z macicznymi ujściami jajowodów.

 

Wrodzone wady macicy według klasyfikacji ESHRE

 

Macica niestety nie zawsze zbudowana jest prawidłowo. W jej obrębie mogą występować wady, które będą utrudniały zajście w ciążę lub jej donoszenie. Zgodnie z obowiązującą klasyfikacją, zaproponowaną przez European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) oraz European Society of Gynaecological Endoscopy (ESGE),w yróżniamy 7 grup tych wad. Poniżej omówimy niektóre z nich.

 

Macica dwurożna

 

Macica dwurożna (grupa IV) jest najczęstszym wrodzonym zaburzeniem anatomicznym w obrębie macicy, a jej nazwa wzięła się od występowania charakterystycznych „rogów”.  Macica dwurożna powstaje w wyniku nieprawidłowego połączenia się przewodów Müllera, czyli zawiązków, z których w okresie zarodkowym rozwija się macica. Wada ta może mieć bardzo różny stopień zaawansowania. Wyróżnia się bowiem macicę dwurożną pełną oraz niepełną. W pierwszym przypadku macica posiada dwie szyjki, w drugim tylko jedną. Jeśli stopień zaawansowania malformacji macicy jest niewielki, kobieta nie odczuwa jej skutków i wada nie wymaga korekcji, jeśli duży – mogą wystąpić poronienia i porody przedwczesne.

 

Warto przeczytać: Mięśniaki macicy 

 

Macica jednorożna

 

Macica jednorożna (grupa II) jest efektem rozwoju tylko jednego zawiązka macicy. Narząd formuje się zatem z jednego przewodu Müllera. Czasem występuje szczątkowy róg macicy, powstały z drugiego zawiązka,  bez jamy lub z jamą z czynnym endometrium. Jama szczątkowego rogu może łączyć się z główną jamą macicy lub nie łączyć się z nią w ogóle. Kobieta z macicą jednorożną posiada tylko jeden jajowód, co może utrudnić jej zajście w ciążę. Będzie także bardziej narażona na poronienia.

 

Macica podwójna

 

Macica podwójna (grupa III) jest rodzajem macicy dwurożnej. Powstaje, gdy nie dojdzie do połączenia przewodów Müllera. W efekcie kobieta wyposażona jest w dwie równoważne macice, jednak o nieco mniejszych jamach. Wada ta nie wymaga interwencji chirurgicznej, choć może wiązać się z większym ryzykiem poronienia.

 

Macica z przegrodą

 

Macica z przegrodą (grupa V), choć nie występuje najczęściej, sprawia największe problemy z zajściem w ciążę. Przegroda dzieląca macicę na dwie części (częściowo lub całkowicie) składa się bowiem z niepełnowartościowej tkanki włóknistej. Próba zagnieżdżenia się zarodka w pobliżu takiej tkanki najczęściej się nie udaje, a jeśli zarodek już się zagnieździ, to prędzej czy później dochodzi do poronienia. Oczywiście może się też zdarzyć, że zarodek zaimplantuje się w prawidłowej części macicy i ciążę uda się donosić.

 

Polipy i mięśniaki macicy – one też mogą prowadzić do niepłodności!

 

Wiemy już, że niepłodność maciczna ma najczęściej związek z nieprawidłową budową macicy, której jama jest np. przedzielona przegrodą. Trudności z zajściem w ciążę mogą być jednak efektem innych patologii, np. mięśniaków macicy lub polipów.

 

Mięśniakami macicy nazywamy łagodne guzy powstające w wyniku namnożenia komórek mięśnia macicy w  jej trzonowej części. Mięśniaki macicy mogą niekiedy dawać objawy w postaci obfitych miesiączek, bólu podbrzusza i krwawień międzymiesiączkowych. Przeważnie nie wywołują jednak żadnych dolegliwości i wymagają jedynie obserwacji. Polipy także mają charakter łagodny (w większości przypadków) i nie dają uciążliwych objawów.

 

Na koniec warto dodać, że upośledzić funkcjonowanie macicy mogą także zrosty powstałe w następstwie zabiegów chirurgicznych bądź łyżeczkowania.

 

Rozpoznanie niepłodności macicznej – dostępne metody

 

Maciczny czynnik niepłodności rozpoznaje się za pomocą kilku narzędzi:  histerografii, histeroskopii oraz ultrasonografii.

 

Histerografia jest badaniem radiologicznym pozwalającym uwidocznić jamę macicy oraz ocenić jej warunki anatomiczne, co ma ogromne znacznie w diagnostyce niepłodności macicznej.  Histerografię wykonuje się po wcześniejszym zaaplikowaniu pacjentce środka cieniującego. Histeroskopia jest natomiast badaniem endoskopowym o zastosowaniu zarówno diagnostycznym jak i terapeutycznym. Umożliwia bowiem wykonanie niektórych zabiegów ginekologicznych, włącznie z wadami wrodzonymi macicy.  USG stanowi podstawowe narzędzie w diagnostyce macicznego czynnika niepłodności. Badanie ultrasonograficzne pozwala w sposób całkowicie bezbolesny i nieinwazyjny ocenić budowę anatomiczną macicy oraz wykryć występujące w jej obrębie nieprawidłowości.

 

histeroskopia Katowice, Kraków, Bielsko-Biała, Częstochowa

 

Rozwiązania dla kobiet z niepłodnością maciczną

 

Niepłodność maciczną leczy się operacyjnie. Można sięgnąć po metody endoskopowe, jak i po tradycyjne metody chirurgiczne, z otwarciem powłok brzusznych. Zabiegi te wykonuje się w celu przywrócenia macicy jej prawidłowej anatomii.

 

Po zakończonym leczeniu chirurgicznym metodą z wyboru jest inseminacja, czyli bezpośrednie wstrzyknięcie do jamy macicy próbki spermy. Jeśli to nie przyniesie rezultatu, rozważa się bardziej zaawansowane metody, w tym zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro).

 

Podsumowując, niepłodność maciczna to niepłodność, w której czynnikiem utrudniającym zajście w ciążę są zaburzenia w obrębie macicy, może to być np. obecność przegrody dzielącej ją na dwie części. W leczeniu stosuje się metody endoskopowe jak i chirurgiczne, choć nie wszystkie wrodzone wady macicy wymagają takiej interwencji. Współczesna medycyna dysponuje kilkoma narzędziami pozwalającymi szybko zdiagnozować nieprawidłowości anatomiczne macicy. Są to histerografia, histeroskopia oraz USG.

Obserwuj nas
Program in vitro ciąża lub zwrot kosztów gyncentrum
Tematyka
Niepłodność