Jajniki, macica, jądra, nasieniowody… Każdy z elementów kobiecego i męskiego układu rozrodczego ma jakieś ważne zadanie do wykonania. Jakie? Dowiesz się tego z naszego artykułu.
Aby człowiek mógł wydać na świat potomstwo, potrzebuje sprawnie działającego układu rozrodczego. To w nim wytwarzane są bowiem komórki, z których połączenia rozwija się potem nowe życie. Każdy z elementów kobiecego i męskiego układu rozrodczego ma jakieś ważne zadanie do wykonania. Jakie? Dowiesz się tego z naszego artykułu.
Układ rozrodczy kobiety – jakie pełni funkcje?
Żeński układ rozrodczy składa się z narządów wewnętrznych i zewnętrznych. Do pierwszej grupy zaliczymy jajniki, jajowody, macicę i pochwę, do drugiej – wargi sromowe większe, wargi sromowe mniejsze, łechtaczkę oraz przedsionek pochwy. Zadaniem żeńskiego układu rozrodczego jest przede wszystkim wytworzenie komórek rozrodczych, które po połączeniu z plemnikiem wytworzą zarodek. Kobiecy układ rozrodczy odpowiada również za produkcję hormonów płciowych oraz stwarza warunki do prawidłowego rozwoju płodu. Przyjrzyjmy się teraz poszczególnym elementom kobiecego układu rozrodczego.
Jajniki – to z nich uwalnia się komórka jajowa
Jajniki są odpowiednikiem jąder u mężczyzny. Mają migdałowaty kształt i mieszczą się w jamie brzusznej po obu stronach macicy. Jajniki dziewczynki, już w momencie narodzin, wyposażone są w setki tysięcy komórek jajowych. Jednak w ciągu całego życia (od pokwitania do menopauzy) dojrzewa i uwalnia się z nich zaledwie kilkaset. Jajniki wytwarzają również najważniejsze hormony płciowe, w tym odpowiadające za rozwój cech płciowych estrogeny, a także progesteron, androgeny oraz relaksynę.
Jajowody – to w nich komórka jajowa spotyka się z plemnikiem
Jajowody mają postać przewodów o długości od 10 do 12 cm. Ich końce z jednej strony łączą się z macicą, z drugiej zaś postrzępionym ujściem otaczają jajniki. Zadaniem jajowodów jest przetransportowanie komórki jajowej z jajnika wprost do macicy. W trakcie tej wędrówki komórka jajowa może połączyć się z napotkanym po drodze plemnikiem. To właśnie wtedy dochodzi do poczęcia.
Macica – miejsce, gdzie rozwija się dziecko
Macica jest jednym z kluczowych elementów kobiecego układu rozrodczego. Swoim kształtem przypomina spłaszczoną gruszkę. Narząd ten składa się z trzech elementów – dna, szyjki oraz trzonu. Wnętrze jamy macicy wyściela błona śluzowa. Jej struktura zmienia się pod wpływem działania hormonów i zależy od fazy cyklu menstruacyjnego. Gdy dojdzie do zapłodnienia, w macicy zagnieżdża się zarodek, który będzie rósł w niej przez kolejnych 9 miesięcy. Jak to możliwe? Ściany macicy wyposażone są w grubą warstwę mięśni gładkich, dzięki którym może się ona swobodnie rozciągać, robiąc miejsce coraz większemu dziecku.
Pochwa – to przez nią nasienie dostaje się do dróg rodnych
Pochwa jest elastycznym, umięśnionym przewodem położonym między pęcherzem moczowym a odbytem. Łączy się z macicą i ma długość ok. 8 cm. Pełni w organizmie kobiety dość kluczowe funkcje. To przez pochwę, podczas stosunku płciowego, nasienie przedostaje się do macicy. Stanowi ona również ujście dla krwi menstruacyjnej i…dla dziecka, które wydostaje się przez nią podczas porodu.
Łechtaczka – to ona zapewnia największą przyjemność podczas seksu…
Czy wiedziałaś, że łechtaczka jest w rzeczywistości odpowiednikiem męskiego penisa? Jako główny ośrodek pobudzenia seksualnego odgrywa też ogromną rolę podczas kobiecego orgazmu. Łechtaczka leży poniżej wzgórka łonowego, między przednimi końcami warg sromowych większych. Składa się z dwóch ciał jamistych będących przedłużeniem dwóch odnóg przymocowanych do kości kulszowych. Razem tworzą one trzon łechtaczki, na której końcu znajduje się mocno unerwiona żołądź.
Wargi sromowe mniejsze i większe – u każdej kobiety mogą wyglądać inaczej…
Wargi sromowe otaczają ujście cewki moczowej i pochwy, tworząc srom. Skóra pokrywająca wargi sromowe większe wyposażona jest w gruczoły potowe i łojowe. Pomiędzy wargami sromowymi większymi znajdują się natomiast wargi sromowe mniejsze.
Warto dodać, że nie ma jednego prawidłowego wzorca dla warg sromowych. Mogą mieć różne kształty i rozmiary, być symetryczne lub zdeformowane. Póki nie powoduje to dyskomfortu i problemów zdrowotnych, wszystko jest w porządku. Problem pojawia się wtedy, gdy kobieta odczuwa z powodu swoich „nietypowych” warg sromowych jakieś dolegliwości lub gdy ma to negatywny wpływ na jakość jej życia seksualnego. Wówczas warto zastanowić się np. nad labioplastyką, czyli plastyką warg sromowych.
Układ rozrodczy męski – jakie pełni funkcje?
O tym, że „do tanga trzeba dwojga” wiedzą chyba wszystkie pary starające się o dziecko. Bez udziału mężczyzny poczęcie nowego życia jest po prostu niemożliwe. Dlatego też natura wyposażyła go we wszystkie narzędzia, które mają umożliwić kobiecie zajście w ciążę. Głównym zadaniem męskiego układu rozrodczego jest wytworzenie plemników oraz wprowadzenie ich do dróg rodnych kobiety, co ma najczęściej miejsce podczas stosunku seksualnego. Męski układ rozrodczy, tak samo jak u kobiety, składa się z wewnętrznych oraz zewnętrznych narządów płciowych. Do wewnętrznych zaliczymy przede wszystkim parzyste jądra i najądrza, parzyste nasieniowody, prostatę (gruczoł krokowy) oraz pęcherzyki nasienne. Do zewnętrznych prącie (penis) oraz mosznę. Co warto wiedzieć o każdym z tych elementów?
Jądra – odpowiadają za produkcję plemników i testosteronu
Jądro jest parzystym narządem płciowym położonym w worku mosznowym i podtrzymywanym przez powrózki nasienne. Narząd ten odpowiada za produkcję męskich komórek rozrodczych, czyli plemników oraz hormonów płciowych, przede wszystkim testosteronu.
Najądrze – w nim dojrzewają plemniki
Najądrze ma podłużny kształt i jest umocowane do powierzchni jądra dwoma więzadłami. Składa się z kanalików, które mają za zadanie odprowadzić z jądra zgromadzone w nim nasienie. Poza tym plemniki przechodząc przez najądrza, dojrzewają i stają się bardziej ruchliwe.
Nasieniowody – to one transportują nasienie
Nasieniowody to parzyste przewody o długości ok. 35-50 cm. Nasieniowód transportuje nasienie podczas wytrysku (z przewodu najądrza do części sterczowej cewki moczowej) wprost do kobiecych narządów rodnych.
Prostata – produkuje płyn, dzięki któremu plemniki szybciej się poruszają
Prostata jest pojedynczym gruczołem leżącym poniżej pęcherza moczowego. Pod względem wielkości można go przyrównać do kasztana. Prostata produkuje płyn o kwaśnym odczynie, który wchodzi w skład ejakulatu (stanowi 15-30% męskiego nasienia). Płyn ten sprawia, że plemniki są bardziej ruchliwe, a nasienie ma swój charakterystyczny zapach.
Penis (prącie, członek) – za jego pomocą nasienie trafia do dróg rodnych kobiety
Tą samą drogą wyprowadzany jest również mocz. Penis składa się z parzystych ciał jamistych oraz nieparzystego ciała gąbczastego. Podczas pobudzenia seksualnego ciała te wypełniają się krwią, powodując niezbędną do odbycia stosunku erekcję. Penis zakończony jest żołędzią, którą pokrywa napletek, czyli cienki, dający się przesuwać fałd skóry.
Moszna – to w niej zawieszone są jądra
Moszna jest workiem skórno-mięśniowym, który ma zapewnić znajdującym się w niej jądrom odpowiednią temperaturę. Produkcja plemników najsprawniej zachodzi bowiem w temperaturze o 2,5-4 st. niższej od temperatury ciała.
Jak anatomia narządów rodnych kobiety i mężczyzny wpływa na płodność?
Prawidłowa budowa narządów rodnych jest podstawą zarówno męskiej, jak i kobiecej płodności. To dzięki właściwie działającym jajnikom, macicy i pochwie, kobieta może zajść w ciążę, donosić ją i urodzić zdrowe dziecko. W przypadku mężczyzn prawidłowa budowa narządów rodnych umożliwia współżycie seksualne, a co za tym idzie wytrysk nasienia do dróg rodnych partnerki. Wszelkie nieprawidłowości w obrębie kobiecych lub męskich narządów rodnych mogą utrudnić partnerom poczęcie dziecka.
Macica przegrodzona, jednorożna i dwurożna – patologie żeńskich narządów rodnych ?
Macica przegrodzona, jednorożna czy dwurożna, to tylko niektóre spośród znanych patologii w obrębie kobiecych narządów rodnych. O macicy przerodzonej mówimy wtedy, gdy fragment tkanki częściowo lub całkowicie dzieli macicę na dwie części. Przegrodę macicy usuwa się za pomocą histeroskopii, nierzadko łącząc ją z laparoskopią ginekologiczną.
Macica jednorożna powstaje na skutek zahamowania rozwoju jednego z przewodów Müllera. Kobiety z macicą jednorożną często mają również wykształcony tylko jeden jajnik. Ta rzadka anomalia rozwojowa może powodować zaburzenia miesiączkowania oraz problemy z zajściem w ciążę. Macicę jednorożną można zdiagnozować techniką ultrasonografii histerosalpingograficznej (Sono-HSG) albo histeroskopii. Macica dwurożna powstaje z kolei na skutek niepełnej fuzji przewodów Müllera. Posiada jedną szyjkę oraz jeden trzon, a w obrazie widoczne są wyraźne rogi.
Patologie męskich narządów rodnych i ich wpływ na płodność
Zaburzenia płodności w 40% spowodowane są czynnikiem męskim. Przyczyną problemów z poczęciem dziecka często okazuje się anomalie rozwojowe męskich narządów rodnych. Taką wadą może być wnętrostwo. Jądra powinny zstąpić do moszny jeszcze zanim chłopiec przyjdzie na świat. Czasem jednak tak się nie dzieje i pozostają w jamie brzusznej bądź w kanale pachwinowym. Jak już wspomnieliśmy, aby jądra mogły produkować plemniki dobrej jakości potrzebują temperatury nieco niższej od temperatury ciała. Właśnie dlatego jądra powinny zstąpić do moszny – aby mogły się w nim schładzać. Jeśli pozostaną np. w jamie brzusznej, będą się przegrzewać, co może doprowadzić do zaburzeń płodności. Sprowadzenie jądra do moszny wymaga leczenia operacyjnego.
