Lata starań, setki badań, hektolitry wylanych łez… Miało być spełnienie marzeń, a jest ogromne rozczarowanie i jeszcze większa rozpacz. „Ostatnia deska ratunku” – tak o in vitro mówią pary bezskutecznie starające się o dziecko. Kiedy leczenie nie przynosi spodziewanych rezultatów pada pytanie – Dlaczego?!
Lata starań, setki badań, hektolitry wylanych łez… Miało być spełnienie marzeń, a jest ogromne rozczarowanie i jeszcze większa rozpacz. „Ostatnia deska ratunku” – tak o in vitro mówią pary bezskutecznie starające się o dziecko. Kiedy leczenie nie przynosi spodziewanych rezultatów pada pytanie – Dlaczego?!
Odpowiedź nie jest prosta. Powodzenie in vitro zależy bowiem od wielu czynników. Problemy mogą natomiast pojawić się na każdym etapie leczenia. Każde niepowodzenie in vitro wymaga zatem szczegółowej analizy specjalistów z różnych dziedzin medycyny rozrodu oraz zgłębiania diagnostyki – mówi dr n. med. Anna Bednarska-Czerwińska, ginekolog i położnik, specjalista leczenia niepłodności oraz Dyrektor Medyczny Gyncentrum.
Nieudane in vitro – powód?
1. Nieprawidłowa odpowiedź na stymulację owulacji
Stymulacja owulacji jest pierwszym, bardzo ważnym etapem leczenia. Jej celem jest uzyskanie odpowiedniej liczby, prawidłowych oocytów do zapłodnienia in vitro. To, czy cel ten zostanie osiągnięty, zależy od odpowiedzi jajników na podawane gonadotropiny. Powodzenie stymulacji zależy natomiast od wielu czynników m.in. wieku, rezerwy jajnikowej oraz ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Dlatego przed rozpoczęciem stymulacji lekarz zaleca szereg badań, w tym oznaczenie stężenia AMH i FSH. Istotny jest także dobór protokołu stymulacji, dawkowanie leków.
U niektórych kobiet, mimo odpowiedniego poziomu AMH, odpowiedź na stymulację jest nieprawidłowa. Skutkiem tego może być brak komórek jajowych, słaba jakość oocytów, a także zespół hiperstymulacji. Każdy przypadek złej odpowiedzi na stymulację powinien być przedmiotem dogłębnej analizy lekarza prowadzącego.
2. Słaba jakość gamet
Jakość komórek jajowych i plemników ma decydujący wpływ na powodzenie zapłodnienia i rozwój zarodka. Jeśli gamety są złej jakości, zawierają uszkodzony materiał genetyczny, szanse na zapłodnienie i prawidłowy rozwój ciąży są niewielkie.
Jeśli przyczyną niepowodzeń zapłodnienia jest słaba jakość komórek rozrodczych, lekarz prowadzący decyduje o dalszym postępowaniu. Może zalecić bardziej zaawansowaną diagnostykę – badanie fragmentacji DNA plemników, badanie morfologii plemników MSOME, konsultację genetyczną, diagnostykę preimplantacyjną PGD/PGS. W sytuacji, gdy wszystkie możliwości leczenia zostaną wyczerpane, jedyną szansą na ciążę jest in vitro z nasieniem dawcy / in vitro z komórką jajową dawczyni.
3. Zatrzymanie lub nieprawidłowy rozwój zarodka
Komórki jajowe zapłodniły się, embriolodzy obserwują rozwój zarodków. Niestety nie każdy zarodek osiągnie stadium rozwoju, umożliwiające przeprowadzenia transferu i zapoczątkowanie ciąży. Błędy podczas kolejnych podziałów, nieprawidłowości w rozwoju lub jego zatrzymanie wynikają zazwyczaj z przyczyn genetycznych.
W takiej sytuacji para kierowana jest do poradni genetycznej. Jeśli lekarz – genetyk potwierdzi przyczynę genetyczną, w kolejnych próbach in vitro rozważyć można przeprowadzenie diagnostyki preimplantacyjnej PGD/PGS. Takie rozwiązanie znacznie zwiększa szansę na ciążę i urodzenie zdrowego dziecka.
4. Zaburzenia implantacji zarodka
Tylko 30-40% zarodków ma szansę na prawidłową implantację (zagnieżdżenie w macicy). Niestety, nawet najlepiej rokujące nie są gwarancją sukcesu. Przyczyną niepowodzeń na etapie implantacji może być:
- nieprawidłowy rozwój zarodka
- zaburzenia wzrostu i funkcji endometrium
- zmiany w obrębie macicy (mięśniaki, polipy, zrosty, nieprawidłowości w budowie)
- zaburzenia hormonalne
- nieprawidłowe tzw. okno implantacyjne (brak synchronizacji między dojrzałością endometrium, a momentem rozwoju zarodka)
- nadmierna aktywność skurczowa macicy
- czynnik immunologiczny
W przypadku podejrzenia zaburzeń implantacji zarodka należy przeprowadzić szczegółowe badania (genetyczne, hormonalne, immunologiczne, receptywności endometrium etc.). W zależności od stwierdzonej przyczyny, wdrażane jest odpowiednie leczenie. Lekarz może także zaproponować dodatkowe procedury, zwiększające szansę na implantację.
Dwie kreski i… czar prysł
Poronienia na wczesnym etapie ciąży mogą mieć wiele przyczyn – od endokrynologicznych i anatomicznych, po genetyczne i immunologiczne. Każde poronienie, szczególnie zaś poronienia nawracające, wymagają dokładnej diagnostyki i poradnictwa ze strony specjalistów z różnych dziedzin medycyny.
Leczenie par, które doświadczyły poronień samoistnych lub nawykowych wymaga szczególnego podejścia oraz współpracy lekarzy z różnych dziedzin medycyny rozrodu. Specjaliści Gyncentrum opracowali program „In vitro po poronieniach”. Program ten zakłada kompleksową diagnostykę przyczyny poronień oraz leczenie, dopasowane do indywidualnych uwarunkowań Pacjentów.
In vitro – czy może być skuteczniejsze?
In vitro to zaawansowana metoda leczenia niepłodności. Jej skuteczność jest najwyższa wśród dostępnych metod wspomaganego rozrodu. Czy może być jeszcze skuteczniejsze? Specjaliści z całego świata nieustannie nad tym pracują.
Kliniki leczenia niepłodności dysponują obecnie wieloma technikami, zwiększającymi skuteczność zapłodnienia pozaustrojowego.
