Choć endometrioza dotyka najczęściej kobiet w wieku rozrodczym, to pierwsze objawy choroby mogą pojawić się już przed 20. rokiem życia, a także u dorastających dziewczynek. W tym przypadku niezwykle ważny jest czas.
Niestety okazuje się, że tak. Choć endometrioza dotyka najczęściej kobiet w wieku rozrodczym, to pierwsze objawy choroby mogą pojawić się już przed 20. rokiem życia, a także u dorastających dziewczynek. W tym przypadku niezwykle ważny jest czas. Szybka diagnoza i odpowiednio dobrane leczenie może zapobiec postępowi choroby i uchronić młodą kobietę przed niepłodnością w późniejszym życiu.
Endometrioza – u nastolatki objawia się inaczej niż u dorosłej kobiety
Młode dziewczyny skarżą się przede wszystkim na bolesne miesiączkowanie. Te nastolatki, które są już aktywne seksualnie często odczuwają również ból podczas stosunku. Ponadto w przebiegu endometriozy u nastolatki mogą pojawić się także dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego oraz dolegliwości jelitowo-żołądkowe.
Cykliczny lub acykliczny ból miednicy mniejszej, tak charakterystyczny dla endometriozy u dorastających dziewczynek nie zależy od stopnia zaawansowania choroby. Może być silny nawet w początkowym okresie rozwoju endometriozy.
Miesiączkujący jajnik? Ale jak to?!
Jamę macicy pokrywa nabłonek endometrialny. Z punktu widzenia fizjologii tylko to umiejscowienie jest prawidłowe. Bywa jednak, że nabłonek endometrialny znajduje się poza jamą macicy, np. w jajniku, jajowodzie, końcowym odcinku jelita grubego, jelicie w cienkim, otrzewnej, pęcherzu moczowym, a nawet w mózgu czy płucach. Takie nieprawidłowe umiejscowienie tkanki endometrialnej nazywamy właśnie endometriozą. Według ostrożnych szacunków, na tę wciąż mało znaną chorobę cierpi na świecie prawie 200 mln kobiet, a w Polsce około 2 mln.
W przebiegu choroby tkanka endometrialna pomimo odmiennej lokalizacji zachowuje się tak jak w macicy. Na skutek działania hormonów narasta, a potem złuszcza się podczas miesiączki. Różnica polega jednak na tym, że endometrium obecne w macicy po złuszczeniu ma się jak wydostać na zewnątrz. Jeśli natomiast znajduje się np. w jajniku, jajowodzie lub otrzewnej, już nie. W efekcie bez przerwy narasta, tworząc niebezpieczne torbiele, zrosty i guzy endometrialne. Niestety im większe zmiany, tym silniejsze dolegliwości bólowe.
Endometrioza – wróg kobiecej płodności
Endometrioza jest poważną chorobą i nieleczona może być niebezpieczna dla zdrowia. Wiele kobiet z jej powodu ma problemy z zajściem w ciążę. Jeśli endometrium umiejscowi się w jajniku, może zniszczyć jego strukturę, powodując cykle bezowulacyjne, a co za tym idzie niepłodność. Tkanka endometrialna obecna w jajowodzie może z kolei spowodować jego niedrożność, co również utrudni kobiecie zajście w ciążę. Podobny efekt wywoła endometrioza zlokalizowana w okolicach strzępek jajowodu. Nieprawidłowa tkanka może doprowadzić bowiem do ich zarośnięcia. Na szczęście wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie mogą uchronić nastolatkę przed problemami z płodnością w późniejszym życiu.
Endometrioza u dziewczynki – jak ją zdiagnozować?
Ból miednicy mniejszej u dziewczynki jest objawem, którego na pewno nie wolno ignorować. Powinniśmy wówczas wykluczyć wszelkie choroby, które mogą być przyczyną tego typu dolegliwości – wrodzone anomalie rozwojowe w obrębie narządów rodnych, zrosty pozapalne i pooperacyjne, torbiele czy zapalenie wyrostka robaczkowego. Gdy istnieje podejrzenie, że przyczyną bólu może endometrioza, sięga się po badania obrazowe, czyli USG, rezonans magnetyczny lub laparoskopię. Trudność w diagnozowaniu endometriozy u dziewczynek polega na tym, że w przeciwieństwie do dorosłych kobiet, występujące u nich zmiany mogą być ledwo zauważalne. Najczęściej lekarzowi udaje się zauważyć jedynie niewielką tkliwość miednicy mniejszej w badaniu palpacyjnym.
Ze względu na mniej typowy przebieg endometriozę należy podejrzewać u każdej dziewczynki, która skarży się na ból miednicy mniejszej, szczególnie jeśli nie reaguje na leczenie niesterydowymi lekami przecwzapalnymi i dwuskładnikową antykoncepcją harmonalną. W takim przypadku, jeśli dolegliwości się utrzymują, wykonuje się laparoskopię z pobraniem wycinków do badania. W trakcie zabiegu najczęściej usuwa się również wszystkie widoczne ogniska endometrialne. Jeśli zmiany są zbyt duże, zabieg przeprowadza się w sposób tradycyjny.
