Środowisko medyczne jest w tym temacie podzielone. Niektórzy lekarze twierdzą, że choroby tarczycy mają znaczący wpływ na płodność, inni, że nie utrudniają one zajścia w ciążę.
Środowisko medyczne jest w tym temacie podzielone. Niektórzy lekarze twierdzą, że choroby tarczycy mają znaczący wpływ na płodność, inni, że nie powodują one większych problemów z zajściem w ciążę. A jaka jest prawda? Żebyśmy mogli rozstrzygnąć tę kwestię, powinniśmy najpierw dowiedzieć się, czym właściwie jest tarczyca i jaką rolę odgrywa w organizmie człowieka.
Czym jest tarczyca i jakie pełni funkcje?
Tarczyca jest położonym w obrębie szyi, nieparzystym gruczołem dokrewnym. Hormony, które produkuje – tyroksyna (T4), trójjodotyronina (T3) oraz kalcytonina – są odpowiedzialne za wiele ważnych funkcji w organizmie. Regulują m.in. metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów. W okresie zarodkowym wpływają też na rozwój układu nerwowego, układu kostnego oraz nerek. Hormony produkowane przez tarczycę działają więc tak naprawdę na cały organizm, a ich nieprawidłowe stężenie ma swoje konsekwencje zdrowotne. Ponadto warto też pamiętać, że choć chora tarczyca nie boli, to nadmiar lub niedobór hormonów tarczycowych może powodować liczne dolegliwości.
Nadczynność tarczycy – czym jest i jak się objawia?
Nadczynność tarczycy, zwana też hipertyreozą, polega na nadmiernym wydzielaniu hormonów T3 i T4. Przyspiesza to metabolizm, wywołując przy okazji liczne objawy. Pojawiają się tachykardia (przyspieszone bicie serca), bezsenność, nadpobudliwość oraz drżenie rąk. Chorej osobie często doskwiera też uczucie gorąca i nadmierna potliwość. Pomimo braku zmian w diecie mogą występować u niej biegunki i nagła utrata wagi. U kobiet z nadczynnością tarczycy dodatkowo pojawiają się nieregularne miesiączki. Najczęstszą przyczyną nadmiernej produkcji hormonów tarczycowych jest genetycznie uwarunkowana choroba Gravesa-Basedowa.
Niedoczynność tarczycy – czym jest i jak się objawia?
Niedoczynność tarczycy, zwana inaczej hipotyreozą, wiąże się z niedoborem hormonów tarczycowych. Skutkuje to spowolnieniem metabolizmu i może powodować szereg dolegliwości. Pacjenci z niedoczynnością tarczycy najczęściej skarżą się na: wzrost masy ciała, uczucie zmęczenia i osłabienia, stany depresyjne, suchość skóry, zaparcia, większą wrażliwość na zimno, spowolnienie akcji serca, obrzęki czy łamliwość włosów i paznokci.
W niedoczynności tarczycy, podobnie jak w nadczynności, mogą wystąpić również zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Ponieważ jest to schorzenie, o którym ostatnio mówi się dość często, zatrzymajmy się przy nim na chwilę…
Choroba Hashimoto – na czym polega to schorzenie?
Choroba Hashimoto jest efektem zaburzonego funkcjonowania układu immunologicznego (odpornościowego). Organizm osoby chorej na chorobę Hashimoto widzi we własnej tarczycy wroga, którego musi zwalczyć, produkuje przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) i przeciw tyreoglobulinie (anty-TG), które uczestniczą w syntezie hormonów tarczycy. Choroba Hashimoto daje objawy typowe dla niedoczynności tarczycy, włącznie z zaburzeniami cyklu menstruacyjnego, brakiem owulacji i spadkiem libido.
Warto dodać, ze na rozwój choroby Hashimoto wpływ mają zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne.
Powróćmy jednak do tego, jak choroby tarczycy wpływają na szansę poczęcia dziecka. Przede wszystkim musimy pamiętać o tym, że zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy zaburza cykl menstruacyjny. W praktyce oznacza to, że może utrudnić kobiecie zajście w ciążę.
Szansa na ciążę przy niedoczynności tarczycy
Przy niedoczynności tarczycy wzrasta poziom TSH – hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową. Taki stan będzie sprzyjał nadprodukcji prolaktyny i może zahamować owulację. Kobiety z niedoczynnością tarczycy mają często dłuższe cykle oraz obfitsze krwawienia. Są też bardziej narażone na nawykowe straty ciąży oraz problemy z poczęciem dziecka – zwłaszcza, gdy niedoczynność ta jest spora.
W przypadku mężczyzn zbyt niskie stężenie hormonów tarczycy może pogorszyć jakość nasienia oraz spowodować spadek libido.
Szansa na ciążę przy nadczynności tarczycy
Duża nadczynność tarczycy może powodować podobne problemy, a więc utrudnić zajście w ciążę i jej utrzymanie. Cykle kobiet dotkniętych nadczynnością tarczycy są często bezowulacyjne i nieregularne – raz krótsze, raz dłuższe. Miesiączki albo nie występują wcale, albo są mniej obfite.
Choroba tarczycy u matki wpływa również na płód
W pierwszych tygodniach ciąży dziecko nie wytwarza własnych hormonów, korzysta więc z tych, które otrzyma od mamy. Od tego jak funkcjonuje tarczyca ciężarnej, będzie więc zależeć rozwój jej dziecka. Nieleczona w trakcie ciąży choroba tarczycy bywa przyczyną wielu poważnych problemów zdrowotnych u maleństwa. Może mieć ono niską masę urodzeniową, problemy z oddychaniem, zaburzenia ze strony układu nerwowego (w tym niepełnosprawność intelektualną, opóźniony rozwój motoryczny) czy kostnego.
Nawet z chorą tarczycą masz szansę na szczęśliwe rodzicielstwo!
Reasumując, przy ciężkich chorobach tarczycy rzeczywiście mogą wystąpić problemy z poczęciem dziecka. Dlatego jeśli zależy nam na szybkim zajściu w ciążę, warto, abyśmy zrobili badania podstawowych hormonów oceniających funkcjonowanie tarczycy. Pozwoli to wykluczyć ewentualne schorzenia w jej obrębie. Jeśli okaże się, że mamy chorą tarczycę, możliwe będzie wdrożenie leczenia, które wyrówna poziomy hormonów i tym samym zwiększy szansę na dziecko. Oczywiście takie leczenie zawsze odbywa się pod ścisłą kontrolą endokrynologa.
