Za rozwój raka szyjki macicy odpowiedzialny jest wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Każda kobieta, niezależnie od wieku, narażona jest na zakażenie rakotwórczymi typami HPV. Do zakażenia może dojść w czasie stosunku płciowego, jak również w wyniku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej. Około 80% kobiet aktywnych seksualnie ulega zarażeniu wirusem HPV przynajmniej raz w ciągu życia. Wirus HPV w początkowej fazie pozostaje nieaktywny i może nie dawać żadnych objawów. W większości przypadków układ odpornościowy potrafi samoistnie zwalczyć infekcję. W 20% przypadków zmiany w komórkach wywołane przez HPV przekształcają się w raka szyjki macicy. Dlatego tak ważna jest profilaktyczne wykonywanie badań w kierunku obecności wirusa brodawczaka ludzkiego.

Przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego o wysokim potencjale onkogennym tj. HPV typu: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 82 jest najczęstszą przyczyną śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy oraz raka szyjki macicy.

Zakażenie wirusem HPV może być również czynnikiem wywołujacym raka pochwy, sromu, narządów analnych, prącia, krtani. HPV może przyczynić się do rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry, raka języka i progresji czerniaka. Opisano także przypadki przeniesienia wirusa HPV z matki na dziecko in utero.

Pamiętajmy, że wirus HPV nie zawsze oznacza raka. HPV typu 6, 11, 13, 30, 40, 42, 43 i 44 mają bardzo niski potencjał onkogenny. Oznacza to, że szansa przekształcenia się HPV w chorobę nowotworową jest bardzo niska. Wykonując profilaktyczny test HPV, warto więc sprawdzić nie tylko obecność wirusa w organizmie, ale także jego typ. Dzięki temu unikniemy niepotrzebnych nerwów i stresu.

Test HPV jest badaniem genetycznym. Wykonuje się go za pomocą metody PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy). Dzięki niej DNA pacjenta może zostać szybko skopiowane, co umożliwia dokładnie przeprowadzenie badania. Pozwala to na przeprowadzanie wiarygodnych testów. Test genetyczny HPV u kobiet przeprowadza się na podstawie wymazu z szyjki macicy. Zwykle pobiera się go, wykonując badanie cytologiczne. W przypadku mężczyzn do badania pobiera się próbkę bezpośrednio z prącia lub cewki moczowej. Testy HPV z krwi nie są możliwe.

W klinice Gyncentrum test HPV polega nie tylko na stwierdzeniu obecności wirusa. W badaniu określany jest także jego konkretny typ wraz ze wskazaniem czy ma on wysoki potencjał onkogenny. Testy są wykonywane za pomocą genotypowania. Właśnie ta technika umożliwia określenie typu wykrytego wirusa.

Test HPV należy wykonać w trzech przypadkach:

• Kiedy jesteśmy aktywne seksualnie – każda osoba uprawiająca seks powinna wykonać badanie i sprawdzić, czy na pewno wszystko jest w porządku. Warto to zrobić, nawet jeśli mamy stałego partnera.
• Jeśli zauważyłyśmy niepokojące objawy – infekcja wirusem HPV zwykle przebiega bezobjawowo, ale nawracające stany zapalne lub pojawienie się brodawek powinny skłonić do wykonania testu.
• W ramach badań profilaktycznych – powinno dotyczyć to każdego z nas. Wszyscy możemy być narażeni na zakażenie wirusem HPV, a w konsekwencji na chorobę nowotworową.

Pacjentka, która otrzymała dodatni wynik testu genetycznego HPV, powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza ginekologa. Wytłumaczy on dokładnie, z czym wiąże się ten wirus, jakie jest ryzyko i co pacjentka powinna teraz zrobić. Najpewniej skieruje on pacjentkę na wykonanie dodatkowych badań, takich jak cytologia płynna, badanie CINtec PLUS Cytology czy test p16/Ki-67.

Czy dodatni wynik testu HPV oznacza od razu raka szyjki macicy? Na szczęście tak nie jest. Wykrycie typu wirusa o wysokim potencjalne onkogennym oznacza jedynie zwiększone ryzyko rozwoju choroby. 90% takich infekcji ustępuje samoistnie. Organizm sam zwalcza wirusa i nie jest potrzebna żadna terapia. Wciąż pozostaje jednak 10%, dlatego po wykryciu HPV warto monitorować swój stan zdrowia. Lekarz zaleci nam, co jaki czas, należy pojawiać się na wizycie i jakie badania trzeba wykonywać.

Badania HPV nie powinno się wykonywać w trakcie krwawienia miesiączkowego. Pacjentki powinny więc umówić się na pobranie próbki tak, aby miesiączka nie przypadła na ten dzień. 24 godziny przed badaniem nie należy także współżyć seksualnie. Powinniśmy ograniczyć także czynności higieniczne i pielęgnacyjne. Na 48 godzin przed badaniem odstawić należy także wszelkie leki dopochwowe i maści narządów zewnętrznych. Jeśli zastosujemy się do tych zaleceń, to nic nie zakłóci wiarygodności badania. Otrzymamy więc pewny wynik.