Ciąża i diagnostyka prenatalna

Pierwotne zakażenie wirusem cytomegalii w ciąży jest groźne dla dziecka. Istnieje ryzyko, że wirus przedostanie się do płodu poprzez łożysko. W konsekwencji może dojść do poronienia oraz uszkodzenia mózgu. Wrodzona cytomegalia może prowadzić także do różnych wad wrodzonych i zaburzeń rozwojowych, a w niektórych przypadkach do śmierci dziecka. O wyniku należy poinformować lekarza prowadzącego, który wdroży właściwe postępowanie.

Pierwsze badanie USG powinno zostać wykonane około 3 tygodnie po transferze.

Wykonanie badań prenatalnych zaleca się każdej kobiecie w ciąży. Wykrycie chorób i wad wrodzonych na wczesnym etapie rozwoju płodu, pozwala na szybkie podjęcie leczenia, niekiedy nawet w brzuchu matki.

Badania prenatalne refundowane przez NFZ są tylko w przypadku kobiet z grupy ryzyka, które spełniają przynajmniej jeden z poniższych punktów:

• wiek matki 35+,
• jeśli w poprzedniej ciąży wystąpiły aberracje chromosomowe płodu lub dziecka,
• jeśli u co najmniej jednego z rodziców dziecka stwierdzono wystąpienie strukturalnych aberracji chromosomowych,
• w przypadku stwierdzenia możliwości wystąpienia zwiększonego ryzyka urodzenia dziecka obciążonego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową,
• nieprawidłowości stwierdzone podczas przesiewowego badania USG i/lub badań biochemicznych, które mogą wskazywać na zwiększone ryzyko wystąpienia aberracji chromosomowej lub wady płodu.

Pierwsze badanie prenatalne wykonuje się między 11 tygodniem ciąży, a 13 tygodniem i 6 dniem. Drugie badanie powinno zostać wykonane między 18 a 23 tygodniem i 6 dniem. Trzecie – ostatnie między 28 a 32 tygodniem ciąży.

Badanie komercyjne nie wymaga skierowania. W przypadku badań prenatalnych wykonywanych w ramach refundacji NFZ wymagane jest skierowanie, którego wzór znajduje się tutaj: pobierz wzór.

Badania prenatalne dzieli się na inwazyjne i nieinwazyjne tzw. przesiewowe. Badania nieinwazyjne, do których zaliczamy badanie USG oraz testy biochemiczne wykonywane z krwi matki, są zupełnie bezpieczne i nie niosą ze sobą żadnego ryzyka dla płodu. Z kolei badania inwazyjne tj. amniopunkcja, biopsja trofoblastu, kordocenteza faktycznie obarczone są pewnym ryzykiem na poziomie 0,5%-2% przypadków, dlatego wykonywane są wyłącznie u pacjentek, u których lekarz uzna to za konieczne.

W sytuacji zatrzymania rozwoju zarodka, zwykle występują objawy takie jak krwawienie czy ból. Zdarzają się jednak sytuacje, w której organizm matki nie wydala od razu zarodka, czyli nie występuje krwawienie oraz ból podbrzusza. U takiej kobiety jedynym sygnałem poronienia może być nagłe ustąpienie dolegliwości ciążowych takich jak np. nudności czy obrzęk i bolesność piersi.

Zwykle zaleca się czekanie na samoistne poronienie i w tym celu podaje się pacjentce leki powodujące rozszerzenie kanału szyjki macicy, w celu wydalenia jaja płodowego.

W przypadku jednorazowego poronienia, do starać o dziecko można powrócić po około 6 tygodniach. Jeżeli wystąpiły po sobie przynajmniej 3 poronienia należy rozszerzyć diagnostykę o badania genetyczne obojga partnerów, immunologiczne, hormonalne, w kierunku trombofilii wrodzonej oraz o diagnostykę budowy narządu rodnego kobiety.

Pani partner najpewniej doświadczył zespołu kuwady, czyli tzw. ciąży współczulnej. W tym przypadku u przyszłego ojca mogą wystąpićm.in. nudności, bóle brzucha i podbrzusza, zmienne nastroje, senność i osłabienie. Objawy te miną po pierwszym trymestrze, jednak najpewniej powrócą w ostatnich tygodniach ciąży i całkowicie ustąpią po porodzie. Jeżeli jesteś zainteresowana tym zagadnieniem, zachęcamy do zapoznania się z wpisem na naszym blogu: https://gyncentrum.pl/blog/bez-kategorii/kiedy-mezczyzna-jest-w-ciazy/

W ciąży rośnie zapotrzebowanie na witaminy i minerały, które są niezbędne do prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju Pani dziecka. Głównym źródłem witamin i minerałów powinna być zróżnicowana i dobrze zbilansowana dieta. Nie zawsze jednak jesteśmy w stanie w ten sposób pokryć zapotrzebowanie przyszłej mamy i dziecka. Zaleca się wówczas przyjmowanie suplementów, odpowiednich dla kobiet w ciąży. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje także kontynuację suplementacji, aż do zakończenia laktacji w dawkach dostosowanych do aktualnego zapotrzebowania. Suplementacja w ciąży powinna obejmować tylko te składniki, których nie jesteśmy w stanie dostarczyć w odpowiedniej ilości za pomocą diety, a więc kwas foliowy, kwas DHA, witamina D3, jod, żelazo i magnez.

Warto wykonać trzecie badania prenatalne mimo, że nie są refundowane przez NFZ. Niektóre nieprawidłowości m.in. w obrębie układu moczowego lub pokarmowego, zaburzenia rytmu serca, nieodpowiednia ilość płynu owodniowego ujawniają się często dopiero na tym etapie ciąży. Podczas badania sprawdza się także położenie łożyska oraz ocenia jego stan. Istotna jest również ocena ilości płynu owodniowego. Podczas III badania prenatalnego ocenia się także wzrastanie płodu. Można także wychwycić wszystkie nieprawidłowości z tym zawiązane. Zaburzenia te mogą świadczyć o patologiach ciąży m.in. przewlekłej niewydolności łożyska lub infekcji wewnątrzmacicznej. Wychwycenie tych nieprawidłowości jest istotne dla dalszego przebiegu ciąży. Decyzja o wykonaniu badań należy jednak do Pani.

Późna ciąża, jest z medycznego punktu widzenia ciążą wysokiego ryzyka. Zwiększa się wówczas ryzyko poronienia i wystąpienia wad płodu. Ponadto, późne ciąże często wiążą się z wystąpieniem nadciśnienia tętniczego indukowanego ciążą. Twój organizm może nie tolerować węglowodanów, zwiększa się ryzyko wystąpienia cukrzycy oraz otyłości. Wówczas dochodzi do rozwoju chorób nerek i układu krążenia. Dlatego tak ważne jest, byś pozostała pod stałą kontrolą lekarza.

Nieinwazyjne badania genetyczne (USG i test PAPP-A między 11. a 13. tygodniem ciąży)
W przypadku wątpliwego wyniku, ciężarna powinna wykonać amniopunkcję celem oznaczenia kariotypu u płodu. Obecnie możliwe jest także pobranie krwi matki i oznaczenia z niej kariotypu płodu.

Oczywiście. Obkurczająca się macica powoduje również plamienia z pochwy, ponieważ w ten sposób się oczyszcza. Przez pierwsze 3-7 dni wydzielina jest krwista, bezzapachowa. Z czasem stanie się różowa, a w końcowej fazie bordowo-brązową. Po kilkunastu dniach wydzielina stanie się śluzowata, po maksymalnie 6 tygodniach zniknie. Zaniepokoić Cię powinny natomiast takie objawy: nieprzyjemny zapach wydzieliny, towarzyszące temu dreszcze i gorączka, tkliwość w dole brzucha lub utrzymywanie isę krwistego plamienia. Więcej o połogu przeczytasz na naszym blogu: https://gyncentrum.pl/blog/ginekologia/nie-taki-polog-straszny/

W czasie połogu oddawanie moczu oraz wypróżnianie mogą sprawiać trudności oraz powodować ból, ponieważ po porodzie naturalnym cewka moczowa jest obolała, a pęcherz moczowy rozciągnięty. Aby sobie ulżyć sięgaj po produkty wspomagające perystaltykę jelit (tj. pij dużo wody, jedz suszone śliwki, morele oraz zupy warzywne). Więcej na temat korzystania z toalety po porodzie przeczytasz tutaj: https://gyncentrum.pl/blog/ginekologia/nie-taki-polog-straszny/

Karmienie piersią nie powinno sprawiać bólu! Najprawdopodobniej doszło w piersiach do zastoju pokarmu. Aby poradzić sobie z tym problemem przykładaj dziecko do piersi jak najczęściej i stosuj na biust zimne okłady. Więcej o karmieniu piersią w okresie połogu przeczytasz w naszym wpisie: https://gyncentrum.pl/blog/ginekologia/nie-taki-polog-straszny/