W Polsce co roku notuje się ponad 16,5 tys. nowych zachorowań, a w ciągu najbliższych 10 lat liczba kobiet, które co roku zachorują, będzie rosła i przekroczy 20 tys. rocznie. Rak piersi jest jednym z największych zagrożeń dla życia kobiet.
Przyjęło się, ze październik to miesiąc walki z rakiem piersi. W tym jesiennym czasie cały świat zwraca uwagę społeczeństwa na temat profilaktyki raka piersi oraz solidaryzuje się z chorymi na nowotwór. I tak oto Pałac Kultury i Nauki w Warszawie 1 października został oświetlony różowym światłem. Możemy także zauważyć pojawiające się w mediach, na plakatach i w prasie różowe wstążki. Lecz nie dajmy się zwieść tej słodkiej barwie! Statystyki są brutalne i nie pozostawiają złudzeń – rak piersi jest jednym z największych zagrożeń dla życia kobiet.
W Polsce co roku notuje się ponad 16,5 tys. nowych zachorowań, a w ciągu najbliższych 10 lat liczba kobiet, które co roku zachorują, będzie rosła i przekroczy 20 tys. rocznie.
Rak piersi – co to za choroba?
Nowotwór złośliwy gruczołu sutkowego – potocznie nazywany rakiem piersi – jest nowotworem wywodzącym się z nabłonka przewodów lub zrazików gruczołu sutkowego. Początkowo rozwija się miejscowo w piersi, dając przerzuty za pośrednictwem naczyń chłonnych czy krwionośnych do węzłów chłonnych i narządów odległych. Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet.
Chorują coraz młodsze kobiety
Najnowsze statystyki wskazują, że liczba nowych zachorowań w najbliższych latach będzie rosła. Oznacza to konieczność leczenia corocznie większej liczby osób, będzie także wśród nas przybywało osób wyleczonych? Co więcej, z danych możemy wywnioskować kolejną zmianę dotyczącą nowotworu piersi. Wraz z rozwojem cywilizacji, chorują coraz młodsze kobiety i niestety, to zjawisko obserwujemy także w Polsce. W naszym kraju rak piersi rozpoznawany jest najczęściej u kobiet w wieku 50–69 lat. Specjaliści biją na alarm, że u kobiet w wieku 20-49 lat zachorowalność na raka piersi wzrosła prawie 2-krotnie w ciągu ostatnich 30 lat. Oznacza to, że rak piersi coraz częściej dotyka kobiet aktywnych zawodowo, rodzinnie i społecznie. Jednocześnie liczba zgonów z powodu raka piersi utrzymuje się na tym samym poziomie, zatem w Polsce jest coraz więcej kobiet, które żyją z tą chorobą.
Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi
Czy istnieją konkretne, potwierdzone badaniami przyczyny zachorowania? Niestety nie! Na podstawie prowadzonych badań udało się jednak zidentyfikować wiele czynników zwiększających prawdopodobieństwo rozwoju tego nowotworu. To z kolei umożliwia ocenę ryzyka jego wystąpienia. Pod szczególną opieką specjalisty powinny znaleźć się kobiety, które zostały zakwalifikowane do grupy wysokiego ryzyka. Nie oznacza to automatycznie pewności zachorowania na raka piersi. Stanowi jednak powód do podjęcia wzmożonych działań profilaktycznych oraz prowadzenia zdrowego trybu życia, w tym unikania produktów i substancji rakotwórczych. Analogicznie, brak czynników ryzyka zachorowania na raka piersi, nie jest gwarancją niewystąpienia tej choroby.
Do najważniejszych czynników ryzyka zachorowania na raka piersi zaliczają się:
- płeć i wiek,
- czynniki dziedziczne,
- niektóre zmiany rozrostowe uważane za łagodne,
- przebyty nowotwór piersi,
- wiek w momencie wystąpienia pierwszej i ostatniej miesiączki,
- późne macierzyństwo i bezdzietność,
- antykoncepcja i hormonalna terapia zastępcza,
- brak aktywności fizycznej,
- spożywanie alkoholu,
- otyłość, zwłaszcza w wieku pomenopauzalnym,
- dieta bogata w tłuszcze nasycone,
- ekspozycja na czynniki rakotwórcze tj. promieniowanie jonizujące i pole magnetyczne.
Rak piersi zapisany w genach
To czynnik ryzyka, który nie bez przyczyny znalazł się na podium. Rak piersi charakteryzuje się dziedziczną predyspozycją do zachorowania, a zespół najwyższej predyspozycji najczęściej wiąże się z występowaniem mutacji w genach BRCA1 i BRCA2. Dziedziczne podłoże raka piersi, będącego efektem tych mutacji, dotyczy kilku procent chorych (3–5% w ogólnej populacji chorych na raka piersi). W przypadku wystąpienia mutacji w tych genach, prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi wynosić może nawet 80%. Zachorowania takie odnotowywane są często w młodym wieku.
Średnia wieku zachorowania dla jednej z mutacji w genie BRCA1– mutacji w egzonie 13. – wynosi 41 lat.
Rak piersi w liczbach
- wśród Polek statystycznie już blisko ¼ stawianych rozpoznań onkologicznych to rak piersi (22,8%)
- już blisko 70 tys. dsób żyje z diagnozą raka piersi postawioną w ciągu ostatnich 5 lat
- w ciągu najbliższych 10 lat liczba kobiet, które co roku zachorują na ten nowotwór, przekroczy 20 tys. rocznie
- liczba zgonów z powodu raka piersi utrzymuje się na tym samym poziomie, co oznacza, że coraz więcej kobiet w Polsce żyje z rakiem piersi
- rak piersi rozpoznawany jest najczęściej u kobiet w wieku 50–69 lat
- Polki mają istotnie niższe szanse na przeżycie pierwszych pięciu lat po zdiagnozowaniu raka piersi, niż większość Europejek
Liczby mówią same za siebie. Rak piersi jest zagrożeniem zdrowia i życia dla kobiet, nawet tych młodszych. Rosnąca świadomość nie pomaga zapobiegać chorobie, ale umożliwia szybszą reakcję. W kolejnym artykule opiszemy jak diagnozuje się raka piersi, jakie są objawy choroby, klasyfikacja i stopnie jej zaawansowania.
