Jedną z największych obaw kobiet po usunięciu jajnika jest to, że nie będą mogły mieć dzieci. Na pierwszy rzut oka obawy te wydają się uzasadnione. Przecież to właśnie w jajnikach dojrzewają, a później uwalniają się z nich potrzebne do zapłodnienia komórki jajowe. A jaka jest prawda? Czy z jednym jajnikiem da się zajść w ciążę?

Jedną z największych obaw kobiet po usunięciu jajnika jest to, że nie będą mogły mieć dzieci. Na pierwszy rzut oka ich obawy wydają się uzasadnione. Przecież to właśnie w jajnikach dojrzewają, a później uwalniają się z nich potrzebne do zapłodnienia komórki jajowe. A jaka jest prawda? Czy z jednym jajnikiem da się zajść w ciążę? Odpowiedź może Cię zaskoczyć!

Jajnik – to z niego uwalnia się komórka jajowa

Jajniki to parzyste narządy wielkości śliwek, leżące w jamie otrzewnej na tylnej powierzchni więzadeł szerokich macicy. Jako narządy rozrodcze pełnią w organizmie kobiety bardzo ważną funkcję. W jajnikach znajdują się pęcherzyki jajnikowe z komórkami jajowymi w różnych stadiach rozwoju. Po osiągnięciu dojrzałości pęcherzyk pęka, a komórka jajowa uwalnia się do jajowodu. Moment ten nazywamy owulacją.

Jajnik – to w nim produkowane są hormony płciowe

Poza przechowywaniem i uwalnianiem komórek jajowych jajniki pełnią jeszcze jedną bardzo ważną funkcję – produkują żeńskie hormony płciowe: estrogeny, progesteron, androgeny oraz relaksynę. Estrogeny przygotowują błonę śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej, regulują cykl menstruacyjny, a także odpowiadają za kształtowanie się drugorzędowych i trzeciorzędowych cech płciowych.

Progesteron to hormon, którego poziom podnosi się w drugiej fazie cyklu, gdy dojdzie do owulacji. Pomaga on maleńkiemu zarodkowi zagnieździć się w macicy oraz odpowiada za utrzymanie i prawidłowy przebieg ciąży.

Androgeny to hormony typowe dla mężczyzn, ale ich niewielkie ilości syntezują także kobiece jajniki. Poziom androgenów powinien jednak cały czas utrzymywać się na stałym poziomie i nie przekraczać dopuszczalnej normy. W przeciwnym razie kobieta może borykać się z zaburzeniami owulacji.

O ostatnim istotnym hormonie w kobiecym organizmie – relaksynie – nie mówi się zbyt często. A szkoda, bo pełni on ważną rolę w trakcie ciąży. Odpowiada bowiem za działanie ciałka żółtego biorącego udział w produkcji wspomnianego progesteronu. Dzięki relaksynie po porodzie kobiece piersi zaczynają także produkować mleko.

Ciekawy artykuł: Jajniki – źródło żeńskich hormonów płciowych i komórek rozrodczych 

Jajnik – dlaczego czasem trzeba go usunąć?

Jajnik może zostać usunięty z wielu powodów, np. z powodu obecności torbieli lub choroby nowotworowej. W zależności od stanu lekarz może zadecydować o usunięciu jajnika w całości lub wyciąć tylko jego część. Usunięcie jajnika może być również konieczne w przypadku zaawansowanej endometriozy. Torbiel endometrialna (czekoladowa) jajnika znacznie uszkadza bowiem jego strukturę. W końcu taki jajnik przestaje owulować, utrudniając kobiecie poczęcie dziecka. Najgorszy w endometriozie jest jednak ból – ostry, przeszywający, uniemożliwiający codzienne funkcjonowanie.

Czytaj też: Endometrioza może być przyczyną niepłodności 

Czy z jednym jajnikiem można zajść w ciążę?

Być może ta odpowiedź Cię zaskoczy, ale TAK – można! Kobiety mają przecież dwa jajniki. Jeden znajduje się po lewej, drugi po prawej stronie. Każdy z nich posiada też swój jajowód, czyli lejkowaty przewód, który wychwytuje uwolnioną z jajnika komórkę jajową, a następnie przesuwa ją w kierunku macicy. Jeżeli jeden jajnik musi z jakiegoś powodu zostać usunięty lub też po prostu nie wykształcił się w okresie życia płodowego, jego funkcję przejmuje drugi. Wówczas ten, który pozostał owuluje każdym cyklu, a nie na jak dzieje się to zazwyczaj na przemian z drugim jajnikiem.

Kobieta może więc z powodzeniem zajść w ciążę, posiadając tylko jeden jajnik. Oczywiście pod warunkiem, że jej jajowody są drożne i nie występują inne problemy mogące uniemożliwić zapłodnienie.

Usunięcie jajnika – w jakich przypadkach konieczne jest in vitro?

Czasem z powodu braku jednego jajnika kobieta musi poddać się in vitro, by móc zajść w ciążę, ponieważ lekarzom nie udaje się uzyskać komórki jajowej. Z taką sytuacją najczęściej mamy do czynienia w przypadku, gdy pacjentka cierpi na endometriozę lub przeszła leczenie onkologiczne. Bywa też, że to nie brak jajnika, a niedrożny jajowód jest wskazaniem do skorzystania z zapłodnienia pozaustrojowego.

Ciąża pomimo braku obu jajników? Ona też jest możliwa!

Wiesz już, że brak jednego jajnika nie przekreśla szansy na ciążę, ponieważ drugi, sprawny jajnik bez problemu jest w stanie przejąć jego funkcję. A co jeśli kobieta nie ma obu jajników, albo ma, ale ich funkcja wygasła? Tu kolejne zaskoczenie…Taka kobieta także ma szansę zostać mamą! Możliwość tę daje jej in vitro z komórką jajową dawczyni lub adopcja zarodka. To jednak nie wszystko… Coraz częściej kobiety czekające na operację usunięcia jajników lub leczenie onkologiczne decydują się zabezpieczyć swoją płodność poprzez zamrożenie komórek jajowych. Dzięki temu w procedurze in vitro mogą wykorzystać własne oocyty i tym sposobem zostać szczęśliwymi mamami.

Reasumując, usunięcie jednego jajnika nie przekreśla szansy na ciążę, ponieważ drugi, sprawny jajnik najczęściej przejmuje jego funkcję. Czasem z powodu braku jednego jajnika kobieta musi poddąć się procedurze in vitro, by zostać mamą, np. gdy ma zaawansowaną endometriozę lub jest po leczeniu onkologicznym. Kobieta, która nie ma obu jajników, bo np. zostały usunięte, nie wykształciły się lub ich funkcja wygasła, także może zajść w ciążę, korzystając z komórki jajowej dawczyni lub adopcji zarodka.