Na temat kobiecej menopauzy mówi się dużo, o tyle na temat przekwitania u mężczyzn już nie. Andropauza, bo tak nazywamy to zjawisko, w wielu kręgach wciąż pozostaje tematem tabu. A szkoda, bo dotyczy aż 50% mężczyzn w wieku powyżej 55. lat.
Starzenie się jest naturalnym procesem w życiu każdego człowieka. Jednak o ile na temat kobiecej menopauzy mówi się dużo, o tyle na temat przekwitania u mężczyzn już nie. Andropauza, bo tak nazywamy to zjawisko, w wielu kręgach wciąż pozostaje tematem tabu. A szkoda, bo dotyczy aż 50% mężczyzn w wieku powyżej 55. lat. Czas to zmienić! Specjalnie dla Was zebraliśmy najważniejsze informacje o andropauzie. W artykule wyjaśnimy, skąd się bierze, jakie daje objawy i w jaki sposób można je łagodzić.
Andropauza – efekt niedoborów hormonalnych…
Andropauza jest okresem w życiu mężczyzny, w którym dochodzi do spadku poziomu kilku ważnych hormonów: testosteronu, dihydrotestosteronu, hormonu wzrostu oraz melatoniny. Dopada ona mężczyzn w różnym wieku, jednak najczęściej jest to okres między 45. a 55. rokiem życia, a często także i później. Przebieg andropauzy nie jest może tak intensywny, jak przebieg menopauzy u kobiet, niemniej jednak świadczy o pogorszeniu wydolności organizmu i może znacznie obniżyć komfort życia mężczyzny. W jaki sposób?
Nerwowość, zaburzenia erekcji, skoki ciśnienia tętniczego – najczęstsze objawy andropauzy
Zmiany w gospodarce hormonalnej, jakie towarzyszą andropauzie mogą spowodować wahania nastrojów. W efekcie, mężczyzna, któremu przez całe życie udawało się trzymać emocje na wodzy, nagle staje się bardziej drażliwy, a nawet agresywny. Ponadto szybciej dopada go zmęczenie i stany depresyjne, zaczyna mieć kłopoty z pamięcią, koncentracją, a w nocy nie może zasnąć. Żeby tego było mało, sen dodatkowo przerywa mu ciągła potrzeba biegania do toalety.
U wielu mężczyzn w okresie andropauzy pojawiają się również problemy z samoakceptacją. Panowie czują się sfrustrowani, gdy widzą młodszych i sprawniejszych od siebie. Wynika to oczywiście również w problemów w sferze seksualnej, jakie pojawiają się właśnie w okresie andropauzy. Niedobór testosteronu w organizmie obniża bowiem libido i może utrudnić osiągnięcie erekcji. Ponadto mężczyźni, podobnie jak kobiety w czasie menopauzy, mogą mieć nocne poty i uderzenia gorąca. Do innych objawów somatycznych zaliczymy także skoki ciśnienia tętniczego, obniżenie masy kostnej czy mięśniowej. Mięśnie zaczynają być zastępowane tkanką tłuszczową, która ma tendencję do odkładania się w okolicach brzucha, powodując tzw. otyłość centralną. Panowie w okresie andropauzy są również bardziej narażeni na stany przedcukrzycowe (insulinooporność), cukrzycę typu 2 oraz miażdżycę naczyń.
Oczywiście to, czy u mężczyzny wystąpią objawy andropauzy i jakie będzie ich nasilenie zależy od wielu czynników, przede wszystkim od ogólnego stanu jego zdrowia. Ogromne znaczenie mają tutaj styl życia, wszelkiego rodzaju używki, a także obecność współistniejących chorób przewlekłych, np. chorób serca, cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego.
Czytaj też: Zaburzenia erekcji = niepłodność. Czy aby na pewno?
Czy andropauza to kobieca menopauza?
Nie, choć jak widać objawy meno- i andropauzy częściowo mogą się ze sobą pokrywać. W obu przypadkach mają one związek ze starzeniem się organizmu i spadkiem poziomu hormonów płciowych, ale na tym podobieństwa pomiędzy oba stanami się kończą. W ogóle trzeba zaznaczyć, że określenie „andropauza” jest określeniem nie do końca poprawnym. Sugeruje bowiem, że jest to zjawisko analogiczne do menopauzy, tylko występujące u mężczyzn. Trzeba jednak pamiętać, że menopauza wiąże się z całkowitym wygaśnięciem funkcji jajników i dla kobiety oznacza bezpowrotną utratę płodności. Jądra natomiast nigdy nie tracą swojej funkcji. Mężczyzna do końca swoich dni produkuje plemniki, a więc i pozostaje płodny. Bardziej trafne byłoby zatem określenie „andropenia”. Nie ma tu bowiem mowy o żadnej „pauzie”, a jedynie o spadku potencjału rozrodczego, wynikającego z tego, że jądra zaczynają pracować na niższych obrotach. Bo choć płodność rzeczywiście zostaje zachowana, to nie utrzymuje się ona cały czas na tak samo wysokim poziomie.
Z wiekiem w nasieniu mężczyzny maleje liczba i ruchliwość plemników, zmniejsza się również sama objętość ejakulatu. Jaki z tego wniosek? Nawet pan w podeszłym wieku może zostać ojcem, szanse na to są jednak dużo mniejsze. Mało tego! Z wiekiem, z uwagi na gorszą jakość plemników i częstsze błędy w ich budowie, rośnie również ryzyko wad genetycznych u potomstwa.
Więcej: Panowie! Wasz zegar biologiczny też tyka! Jak wiek wpływa na męską płodność?
Andropauza – czy to już? Jak zdiagnozować męskie przekwitanie?
Wiele z objawów andropauzy ma charakter subiektywny. Jak zatem ocenić, czy mężczyzna rzeczywiście zaczął przekwitać? Najlepszym sposobem jest wykonanie badań hormonalnych. Diagnostyka andropauzy powinna uwzględniać badanie poziomu testosteronu, DHEA, LH i FSH, prolaktyny oraz hormonu wzrostu.
Jak nie dać się andropauzie?
Jak już wspomnieliśmy, to kiedy u mężczyzny wystąpi andropauza i jakie będzie miała nasilenie zależy od ogólnej kondycji organizmu. Dlatego tak ważne jest prowadzenie zdrowego trybu życia. Stosując zbilansowaną dietę, unikając alkoholu i papierosów, a także pamiętając o regularnej aktywności fizycznej, mężczyzna może opóźnić menopauzę lub znacznie złagodzić towarzyszące jej objawy.
Kobietom w okresie menopauzy już od wielu lat proponuje się hormonalną terapię zastępczą (HTZ). W przypadku mężczyzn rzadko sięga się po tę metodę leczenia. Tymczasem terapia testosteronem pozwala zmniejszyć nasilenie uciążliwych objawów andropauzy, dlatego na pewno warto ją rozważyć.
Reasumując, andropauza jest to okres w życiu mężczyzny, w którym dochodzi do upośledzenia funkcji hormonalnych w organizmie i spadku potencjału rozrodczego. Nie występuje u wszystkich mężczyzn i przebiega zwykle dużo łagodniej niż menopauza u kobiet. Niemniej jednak może w znacznym stopniu obniżyć komfort życia mężczyzny. W złagodzeniu uciążliwych objawów andropauzy pomóc może zdrowy styl życia oraz terapia hormonalna.
