Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza, która budzi lęk wśród ciężarnych. Jest on dodatkowo podsycany przez krążące w Internecie mity i forumowe historie. Jeżeli martwisz się o zdrowie swoje i swojego dziecka, zapoznaj się z poniższym tekstem. Przybliżamy w nim temat toksoplazmozy i rozwiewamy wątpliwości z nią związane.
Toksoplazmoza jest infekcyjną chorobą wywoływaną przez pasożyty z gatunku Toxoplasma gondii. Jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób pasożytniczych w Polsce. Pocieszeniem może być fakt, że tylko niewielki procent zachorowań to pełnoobjawowa toksoplazmoza. Pierwotniak wywołujący tę chorobę jest niegroźny dla większości ludzi. Dla kobiet w ciąży oraz kobiet planujących zajście w ciążę jest jednak poważnym zagrożeniem.
Jak można się zarazić toksoplazmozą?
- spożycie zakażonej wody, mięsa zawierającego cysty tkankowe (zwłaszcza surowej wieprzowiny),
- połknięcie oocyst znajdujących się w środowisku zanieczyszczonym kocimi odchodami,
- przedostanie się pierwotniaka z krwią marki poprzez łożysko do płodu,
- transfuzja krwizanieczyszczonej trofozoitami (postać larwalna),
- przeszczep narządów lub tkanek zarażonych gondii,
- kontakt z zainfekowanymi narzędziami chirurgicznymi,
W Europie zakażenie pasożytem wywołującym toksoplazmozę jest bardzo często spotykane i dotyczy ponad 1/3 ogólnej populacji. Szacuje się, że w Polsce 60% społeczeństwa wykazuje dodatni odczyn serologiczny.
Ryzyko zachorowania w ciąży
Toksoplazmoza stanowi zagrożenie dla kobiet ciężarnych. Szczególnie, gdy do pierwotnego zarażenia dochodzi podczas trwania ciąży lub na krótko przed jej rozpoczęciem. Co więcej, ryzyko rośnie w kolejnych miesiącach, na skutek fizjologicznego wzrastania przepuszczalności łożyska. W czasie I trymestru prawdopodobieństwo zakażenia toksoplazmozą wynosi ok. 15%. W II trymestrze waha się od 30% do 50%, a w III wrasta aż do 65%. Zakażenie kobiety spodziewającej się dziecka może prowadzić do poważnych uszkodzeń płodu. Głównie ze względu na duże powinowactwo T. gondii do tkanki nerwowej. Należy w tym miejscu nadmienić, że zdiagnozowana toksoplazmoza u matki nie jest równoznaczna z zakażeniem płodu. Wrodzona toksoplazmoza występuje u 1–4 dzieci na 1000 porodów.
Toksoplazmoza wrodzona
W większości przypadków (70-90%) obserwuje się bezobjawowy przebieg toksoplazmozy wrodzonej. Z opóźnieniem pojawiają się takie objawy jak: zez, jaskra, zaburzenia ostrości wzroku, zaburzenia rozwoju psychoruchowego czy drgawki. Rzadko dochodzi do poważnych skutków zakażenia np. triady Sabina-Pinkertona (zapalenie siatkówki, wodogłowie i zwapnienia wewnątrzczaszkowe). Bardzo ważne, aby podjąć leczenie rozpoznanego zakażenia. Nieleczone może bowiem ujawnić się w okresie dojrzewania. Wówczas może prowadzić do odległych następstw dotyczących narządu wzroku lub ośrodkowego układu nerwowego. W pierwszym przypadku może to być nawet ślepota. W drugim trudności w uczeniu się, zaburzenia mowy czy upośledzenie rozwoju umysłowego. Należy także pamiętać, że zarażenie T. gondii może być przyczyną poronienia albo urodzenia martwego dziecka.
Rozpoznanie i leczenie toksoplazmozy w ciąży
U osób, które nie wykazują oznak choroby jej rozpoznanie jest trudne. Wykrycie pasożyta jest jednak możliwe. W tym celu oznacza się w surowicy krwi przeciwciała klasy IgM lub IgG swoiste dla antygenów T. gondii. Do oceny stanu zdrowia rzadko wystarczy pojedyncze badanie. Chcąc mieć 100% pewność powinno wykonać się kilka testów serologicznych w czasie. Leczenie płodu w łonie matki odbywa się pod ścisłą kontrolą lekarza prowadzącego i trwa zazwyczaj do porodu. W przypadku niemowląt z wrodzoną toksoplazmozą terapia trwa 12 miesięcy lub do ustąpienia objawów choroby. Kobiety ciężarne, będące w fazie ostrej zakażenia, leczone są środkami doustnymi obniżającymi ryzyko zakażenia płodu o 50%. W przypadku przewlekłej fazy zakażenia leczenie nie jest konieczne.
W Gyncentrum diagnozuje się toksoplazmozę nowoczesną techniką PCR. Jest to badanie genetyczne, które pozwoli wykryć materiał genetyczny pasożyta w płynie owodniowym, mózgowo-rdzeniowym oraz gałce ocznej. Technika PCR jest jest obecnie najbardziej czułą i jedną z najszybszych metod wykrywania toksoplazmozy.
PAMIĘTAJ: Wynik dodatni badania nie jest wyrokiem, również dla osób obciążonych ryzykiem. Pod kontrolą lekarza można wyleczyć chorobę i urodzić zdrowe dziecko.
