Przeszłaś zabieg ginekologiczny i od tego momentu borykasz się z nietrzymaniem moczu? Twoją sytuację dodatkowo komplikują jeszcze nawracające infekcje układu moczowego? Prawdopodobnie na skutek powikłań po operacji doszło do powstania przetoki. Dowiedz się jak leczyć tę przypadłość.
Przeszłaś zabieg ginekologiczny i od tego momentu borykasz się z nietrzymaniem moczu? Twoją sytuację dodatkowo komplikują jeszcze nawracające infekcje układu moczowego? Jeśli tak, to prawdopodobnie na skutek powikłań po operacji doszło u Ciebie do powstania przetoki, czyli nieprawidłowego połączenia między pęcherzem moczowym a innym narządem w obrębie miednicy.
Na szczęście taką przetokę można skutecznie leczyć przy pomocy małoinwazyjnej laparoskopii. Jednak zanim omówimy, na czym taki zabieg dokładnie polega, wyjaśnijmy najpierw, czym są przetoki pęcherza moczowego, jak powstają oraz w jaki można je zdiagnozować.
Przetoka pęcherza moczowego – efekt powikłań po operacji?
Przetoka pęcherza moczowego tworzy się wtedy, gdy jego ściana zostanie uszkodzona. Najczęściej ma to miejsce podczas zabiegów ginekologicznych, np. histeroktomii, czyli zabiegu usunięcia macicy. Kolejną przyczyną może być przedłużający się poród, uraz okołoporodowy, wada wrodzona, choroba zapalna jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna) albo przebyta w przeszłości radioterapia. Warto dodać, że powstawaniu przetoki zawsze towarzyszy martwica tkanek. Jej kanał może mieć też różną średnicę. Jeśli nie przekracza 5 mm, mówimy o tzw. przetoce prostej. Jeśli ma ponad 25 mm, to mówimy o przetoce złożonej.
Jak już wspomnieliśmy, przetoka pęcherza moczowego to nieprawidłowe połączenie pomiędzy pęcherzem a innym, sąsiadującym z nim narządem. W zależności od tego, do jakiego narządu prowadzi to połączenie, możemy wyróżnić np.: przetokę pęcherzowo-pochwową (ta występuje najczęściej), przetokę pęcherzowo-maciczną, przetokę pęcherzowo-odbytniczą, przetokę pęcherzowo-jelitową, przetokę pęcherzowo-skórną, moczowodowo-pochwową, przetokę moczowodowo-jelitową i wiele innych.
Przetoka pęcherza moczowego – jak się objawia?
Przetoki pęcherza moczowego powodują częściowy lub całkowity wyciek moczu z pęcherza oraz przewlekłe zakażenia układu moczowego. Są to objawy bardzo uciążliwe, przede wszystkim znacznie obniżające komfort życia chorego. Dodatkowo mogą pojawić się bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, a nawet gorączka. Objawem sugerującym przetokę może być też wyciek moczu z nietypowego miejsca, a więc zamiast z cewki moczowej np. z odbytu czy z pochwy.
Test trzech gazików i nie tylko – czyli różne metody diagnozowania przetoki pęcherza moczowego
Przetokę pęcherza moczowego diagnozuje się różnymi metodami. Na początku lekarz wykonuje zwykle wziernikowanie pochwy, które pozwala uwidocznić miejsce, wielkość oraz liczbę przetok. U pań przeprowadza się również tzw. test trzech gazików. Badanie to polega na wypełnieniu pęcherza środkiem kontrastującym, a następnie na umieszczeniu w pochwie trzech gazików, jeden po drugim. Jeśli zabarwiony zostanie tylko górny gazik, to prawdopodobnie mamy do czynienia z przetoką pęcherzowo-pochwową lub pęcherzowo-moczowodową. Jeśli dolny, to z przetoką cewkowo-pochwową. Jeśli natomiast żaden z gazików się nie zabarwi, przetokę można wykluczyć. W takim przypadku przyczyna nietrzymania moczu najpewniej leży gdzieś indziej. Ponadto u kobiet w ramach wstępnej diagnostyki wykonuje się przezbrzuszne, przezpochwowe lub przezodbytnicze USG.
Panowie, u których lekarz podejrzewa występowanie przetoki kierowani są natomiast na uretrografię, czyli badanie radiologiczne wykonywane z użyciem kontrastu i pod kontrolą RTG, służące do uwidocznienia nieprawidłowości w budowie cewki moczowej. Kolejnym badaniem pozwalającym potwierdzić obecność przetoki jest cystografia. Wykonuje się ją zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, a jej przeprowadzenie tak samo wymaga podania środka kontrastującego. Na tym jednak możliwości diagnostyczne się nie kończą.
Pozostałe metody diagnozowania przetok
Jeszcze innym badaniem, wykonywanym może nie rutynowo, ale kiedy inne metody okażą się za mało dokładne, jest wstępująca lub zstępująca pielografia. W jej trakcie kontrast podawany albo od dołu (od strony pęcherza moczowego), albo od góry przez tzw. nefrostomię. Po pielografię sięga się m.in. celu zdiagnozowania przetoki moczowodowej. Jeśli z kolei utworzyła się ona między pęcherzem moczowym a układem pokarmowym, to uwidocznić ją można za pomocą kolonoskopii, czyli badania polegającego na wprowadzeniu do jelita grubego cienkiej rurki wyposażonej w kamerę.
Wziernikowanie pęcherza moczowego, czyli cystoskopia jest kolejnym badaniem endoskopowym pozwalającym ocenić położenie i wielkość przetoki pęcherza moczowego. Badanie to, polegające na wprowadzeniu do cewki moczowej i pęcherza rurki z zamontowaną kamerką, nadaje się wykrywania przetok zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.
Laparoskopia – najlepszy sposób na usunięcie przetoki pęcherza moczowego
Przetoki pęcherza moczowego naprawia się różnymi metodami, zarówno przezpochwowo, jak i za pomocą tradycyjnej laparotomii. Obecnie coraz częściej zamiast otwierać powłoki brzuszne chirurg decyduje się na dużo mniej inwazyjną laparoskopię. Jest to metoda leczenia wykorzystująca urządzenia optyczne (rurkę wyposażoną w kamerkę i źródło światła), które wprowadza się przez pochwę (laparoskopia przezpochowa) lub przez niewielkie otwory w powłokach brzusznych. Laparoskopia jest rozwiązaniem, któremu przypisuje się wiele zalet, zresztą bardzo słusznie. Operowane struktury są przede wszystkim dużo lepiej widoczne, ponieważ wszystko wyświetla się na monitorze. Dzięki temu chirurg może działać dużo bardziej precyzyjnie. Laparoskopia minimalizuje także krwawienie, a to dlatego, że zamiast rozległego cięcia, wykonane zostają jedynie 2-3 niewielkie otwory. To wszystko przekłada się z kolei na mniejszy ból po operacji i krótszy czas rekonwalescencji.
