Obecnie tzw. „złotym standardem” w diagnostyce SARS-COV-2 jest test genetyczny wykonany techniką łańcuchowej reakcji polimerazy, czyli PCR. Na rynku dostępne jest także badanie immunologiczne. Czym różnią się od siebie oba testy? Czy któryś z nich jest bardziej skuteczny? Odpowiedź znajdziesz w artykule.
Test PCR – rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)
Obecnie jedyną zalecaną przez Światową Organizację Zdrowia metodą wykrywania infekcji wirusowej SARS-CoV-2 są testy molekularne wykonywane metodą NAAT (ang. nucleic acid amplification tests), czyli inaczej metodą amplifikacji kwasu nukleinowego. Do grupy tej należy m.in. testy PCR oraz ich warianty. A tych jest wiele, ale w testach na obecność koronawirusa zasadniczo stosuje się dwa. Pierwszy wariant to RT-PCR, czyli reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją (reverse-transcription polymerase chain reaction). Badanie to wykrywa obecność materiału genetycznego (RNA) wirusa w pobranych od pacjenta próbkach. Taką próbką jest najczęściej wymaz z gardła lub nosogardzieli, rzadziej krew, mocz lub stolec. Po pobraniu materiał trafia do laboratorium, gdzie poddaje się go wieloetapowej obróbce. Najpierw z cząsteczki wirusa wyizolowane zostaje jednoniciowe RNA (ssRNA). Następnie przy pomocy enzymu zwanego odwrotną transkryptazą przepisuje się go na dwuniciowe DNA. W kolejnym kroku laboranci przystępują do amplifikacji, czyli powielenia konkretnych odcinków DNA.
Drugi wariant to real time PCR (zapisywany skrótem qPCR), czyli reakcja łańcuchowa polimerazy w czasie rzeczywistym. W metodzie tej do monitorowania przebiegu całej reakcji amplifikacji DNA i ilości powstałych produktów stosuje się specjalne, znakowane fluorescencyjnie sondy, które łączą się z namnażanym DNA.
Ponieważ koronawirus SARS-CoV-2 jest wirusem zawierającym RNA jako materiał genetyczny, w praktyce można go zbadać zarówno metodą real time PCR, lub samym RT-PCR.
Badanie genetyczne najskuteczniejszą metodą diagnozowania pacjentów z podejrzeniem koronawirusa
Jego przeprowadzenie wymaga jednak czasu, odpowiedniej aparatury i wykwalifikowanych diagnostów laboratoryjnych. Dlatego też jest ono wykonywane przez wyspecjalizowane laboratoria, na zlecenie stacji sanitarno – epidemiologicznych i szpitali. Dodatkowo w zakresie badań w kierunku SARS-CoV-2 Ministerstwo Zdrowia wprowadziło akredytację, potwierdzające kompetencje laboratoriów w tym zakresie. Oczywiście na każdym etapie przeprowadzania testu laboratorium zobowiązane jest przestrzegać wszystkich zasad bezpieczeństwa. Podczas pracy z materiałem zakaźnym laboranci ubrani są w odpowiednią odzież ochronną, a więc kombinezony, gogle czy rękawiczki.
WAŻNE: Laboratorium Genetyczne Gyncentrum dołączyło do grupy akredytowanych przez Ministerstwo Zdrowia laboratoriów wykonujących testy genetyczne na obecność koronawirusa SARS-CoV-2. Próbki do badań przyjmowane są na zlecenie śląskich stacji sanitarno – epidemiologicznych i szpitali. Badania wykonuje pracownia wirusologii działająca na terenie Sosnowieckiego Parku Naukowo-Technologicznego.
Test bez wysiadania z samochodu
Aby usprawnić proces pobierania wymazów do badań gnetycznych w kierunku koronawirusa służby sanitarne coraz częściej wykorzystują tzw. wymozobusy, które przyjeżdzają do domu pacjenta i pobierają wymaz. Powstają równiez specjalne punty pobrań typu „drive thru”, z których można również skorzystać komercyjnie. Pacjent wjeżdża samochodem do specjalnego namiotu, w którym pracownik laboratorium przez otwarte okno samochodu pobiera od niego wymazy z nosogardzieli. Zabezpieczona próbka trafia następnie do laboratorium, gdzie techniką molekularną real time – PCR jest badana w kierunku koronawirusa SARS-CoV-2.
WAŻNE: Laboratorium Genetyczne Gyncentrum uruchamiło specjalne strefy diagnostyczne COVID-19 „drive thru” dla osób prywatnych na terenei całego województw śląskiego (sprawdź lokalizacje). Aby skorzystać z tej formy badania wystarczy wypełnić formularz on line i zgłosić się na pobranie wymazu w wyznaczonym przez konsultanta terminie. Proces pobierania materiału do badań został zorganizowany w taki sposób, aby wizyta przebiegała sprawnie i jak najkrócej, przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności. Kosz badania to 450 zł.
Test immunologiczny na SARS-CoV-2
Inną metodą wykrywania wirusa SARS-CoV-2 jest test serologiczny. Wykrywa on we krwi pacjenta specyficzne przeciwciała (klasy IgA, IgG i IgM), które wytworzył jego organizm, aby zwalczyć infekcję. Przeciwciała te zaczynają być jednak obecne dopiero po ok. 2-3 tygodniach od wniknięcia patogenu. Dlatego też w początkowej fazie infekcji test immunologiczny może być nieskuteczny, a ujemny wynik badania nie musi oznaczać, że pacjent jest zdrowy. Test serologiczny sprawdza się najlepiej wtedy, gdy chcemy sprawdzić, czy dany pacjent przeszedł już infekcję, czego dowodem mają być obecne w jego krwi przeciwciała. Dodatni wynik badania serologicznego może oznaczać, że zakażenie koronawirusem rzeczywiście miało miejsce, albo właśnie trwa. Dlatego też badanie stwierdzające obecność przeciwcił anySARS-CoV-2 należy traktować jako badanie pomocnicze, a wynik powinien być zawsze konsultowany przez lekarza z uwzględnieniem wywiadu, objawów i stanu klinicznego pacjenta.
Testy i bezwzględna izolacja – najskuteczniejsza broń w walce z epidemią
Wirus SARS-COV-2 nie odpuszcza. Codziennie media donoszą o nowych przypadkach zakażeń. Niestety rośnie też liczba ofiar śmiertelnych. Aby spowolnić rozprzestrzenianie się wirusa niezbędna jest po pierwsze izolacja chorych, a po drugie szybka i dokłada diagnostyka obejmująca jak największą liczbę potencjalnie zakażonych osób.
