Metoda in vitro jest najbardziej zaawansowaną formą leczenia niepłodności. Specjaliści zalecają ją, dopiero gdy inne metody nie przyniosły oczekiwanych skutków. Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku niepłodności spowodowanej:

Czynnikiem kobiecym

• brak lub trwałe uszkodzenie jajowodów, niedrożność jajowodów uniemożliwiająca przemieszczanie się komórki jajowej i plemników w celu zapłodnienia
• zaburzenia funkcjonowania jajników, zespół policystycznych jajników
• zaburzenia owulacji
• zaburzenia hormonalne
• endometrioza
• nieudane próby inseminacji domacicznej

Czynnikiem męskim

• uszkodzenie jąder
• obniżona jakość nasienia: mała ruchliwość plemników, nieprawidłowa budowa plemników
• brak plemników w ejakulacie
• brak ejakulatu – aspermia

Niepłodnością idiopatyczną (niewyjaśnionego pochodzenia) – niemożność posiadania potomstwa przy braku jakichkolwiek nieprawidłowości w podstawowych badaniach diagnostycznych

Innymi wskazaniami

• niepłodność immunologiczna – występuje, gdy organizm zarówno kobiety, jak i mężczyzny produkuje przeciwciała niszczące komórki rozrodcze
• nosicielstwo wirusów HIV i HCV przez jednego z partnerów
• obciążenia chorobami genetycznymi
• leczenie przeciwnowotworowe
• brak ciąży w ciągu 3 lat starań
• wiek kobiety powyżej 35 lat

Procedura zapłodnienia in vitro jest procesem wieloetapowym. Rozpocząć powinniśmy ją od dokładnego zbadania stanu zdrowia przyszłych rodziców, dzięki czemu zyskamy pewność, że nie zakłóci on całej procedury zapłodnienia in vitro. Przebieg owej diagnostyki jest inny dla kobiety i mężczyzny. Pacjentka na wstępie powinna wykonać cytologię oraz badania hormonalne (prolaktynę, AMH, FSH i TSH), a mężczyzna ogólne badanie nasienia. Jeśli wszystkie wyniki badań będą prawidłowe, to będzie można rozpocząć kolejny etap diagnostyki.

W jego trakcie kobieta musi udać się na następujące badania:

• APTT
• Poziom glukozy
• Przeciwciała anty-HBc
• Wymaz z kanału szyjki macicy w kierunku chlamydii
• Przeciwciała anty-HCV
• Poziom sodu
• Poziom potasu
• VDRL
• Przeciwciała przeciwko cytomegalii
• Morfologia krwi z oznaczeniem grupy krwi
• Przeciwciała anty-HIV
• Antygen HBs
• Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie

Z kolei mężczyzna wykonać musi:

• Przeciwciała anty-HBc
• Przeciwciała przeciwko cytomegalii
• Przeciwciała anty-HIV
• Przeciwciała anty-HCV
• Antygen HBs
• VDRL
• Badanie grupy krwi

Zdarza się, że para musi wykonać także inne badania przed zapłodnieniem in vitro. Zlecone może być m.in. badanie kariotypu czy badania immunologiczne. Przebieg diagnostyki zawsze jest dostosowywany indywidualnie. W klinice Gyncentrum najważniejszy jest dla nas pacjent, dlatego przed zapłodnieniem metodą in vitro chcemy zyskać pewność, że nic nie zakłóci procedury.

Do naczynia hodowlanego z oocytami dodaje się plemniki w odpowiedniej proporcji. Połączone gamety umieszcza się w cieplarce, odtwarzając warunki zbliżone do naturalnych. W inkubatorze zapewnione są stałe warunki tj. temperatura 37oC, podwyższona wilgotność i saturacja CO2 oraz obniżona zawartość O2. Do zapłodnienia dochodzi samoistnie w ciągu 18-20 godzin. W drugiej lub trzeciej dobie zarodki są gotowe do embriotransferu. Aktualnie, zwiększając szanse na zapłodnienie, klasyczna metoda IVF zastępowana jest technikami ICSI / IMSI.

ICSI (ang. intracytoplasmic sperm injection) to metoda zapłodnienia pozaustrojowego polegająca na docytoplazmatycznej iniekcji plemnika.

Na czym polega procedura?

Embriolog, za pomocą mikromanipulatora, umieszcza jeden plemnik bezpośrednio w środku komórki jajowej. Następnie, podobnie jak w klasycznej metodzie IVF, umieszcza połączone komórki w inkubatorze, gdzie w warunkach zbliżonych do warunków panujących w organizmie kobiety, dochodzi do połączenia przedjądrzy gamet partnerów i podziałów komórkowych. Najczęściej po upływie dwóch lub trzech dób wykonywany jest transfer zarodka lub zarodków do jamy macicy.

Kiedy stosuje się metodę ICSI?

Metoda ICSI stosowana jest, gdy diagnozuje się obniżone parametry nasienia (niewielka liczba plemników, obniżona ruchliwość plemników, nieprawidłowa budowa plemników), obecność przeciwciał antyplemnikowych lub gdy wcześniejsze zabiegi in vitro nie przyniosły spodziewanych rezultatów.

IVF – PICSI (ang. Physiological Intracytoplasmic Sperm Injection), czyli tzw. fizjologiczne ICSI. W klasycznej metodzie ICSI plemnik wybierany jest na podstawie ruchliwości i morfologii. Technika PICSI umożliwia selekcję plemnika na podstawie cech morfologicznych oraz zdolności wiązania się z kwasem hialuronowym. Jest to cecha świadcząca o dojrzałości, funkcjonalności oraz zdolności konkretnego plemnika do zapłodnienia komórki jajowej.

IMSI (ang. Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection) to metoda in vitro polegająca na docytoplazmatycznej iniekcji morfologicznie wyselekcjonowanych, najlepszych jakościowo plemników. Jest to najnowocześniejsza metoda zapłodnienia pozaustrojowego, dająca najlepsze efekty w postaci zwiększonej liczby ciąż klinicznych i mniejszego odsetka poronień.

Na czym polega procedura?

Bezpośrednio przed iniekcją plemnika do komórki jajowej embriolog dokonuje oceny główki plemnika pod bardzo dużym powiększeniem. W Klinice Gyncentrum wykorzystuje się mikroskopy z najnowszą technologią MSOME (ang. motile sperm organelle morphology examination) umożliwiającą analizę plemnika w powiększeniu ≥ 6000 razy (6 razy większym niż ma to miejsce w przypadku mikroskopu tradycyjnego), co umożliwia wyodrębnienie najwyższej jakości plemników. Po wyborze plemnika do zapłodnienia, przenosi się pojedynczą gametę męską do wnętrza komórki jajowej. Korzysta się przy tym z mikromanipulatora i dedykowanych igieł. Połączone gamety umieszczane są w inkubatorze, który odtwarza warunki zbliżone do naturalnych w zakresie temperatury, wilgotności i atmosfery. Po dwóch lub trzech dobach rosnące zarodki wykorzystywane są do transferu.

Kiedy stosuje się metodę IMSI?

Metoda IMSI szczególnie zalecana jest parom z męskim czynnikiem niepłodności:

• zwiększona fragmentacją DNA plemników
• w przypadku plemników pozyskanych bezpośrednio z jąder lub najądrzy podczas zabiegu TESA/PESA.

IMSI polecane jest również parom, którym nie udało się uzyskać potomstwa podczas wcześniejszych prób IVF-ICSI.

Na czym polega procedura?

Transfer zarodków do jamy macicy odbywa się w drugiej, trzeciej lub piątej dobie od dnia punkcji jajników. Na tym etapie embrion ma 4-8 komórek lub tworzy stadium blastocysty. Zarodki umieszczane są wraz z niewielką ilością płynu transferowego w specjalnym cewniku, za pomocą którego wprowadza się je do jamy macicy. W typowym przypadku podaje się jeden lub dwa embriony. Zabieg transferu zarodków odbywa się w pozycji ginekologicznej, jest bezbolesny i nie wymaga znieczulenia. Pacjentka bezpośrednio po zabiegu może wrócić samodzielnie do domu.

Zalecenia po zabiegu

Po transferze zarodków kobieta może powrócić do codziennych czynności. Zaleca się jednak, aby przez tydzień od transferu unikać stosunków płciowych i orgazmów, aby uniknąć skurczów macicy. Przez kilka dni od transferu należy także przyjmować progesteron, który wpływa na prawidłową implantację zarodka. W sytuacji wystąpienia niepokojących objawów, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem prowadzącym.

In vitro, tak samo jak zapłodnienie naturalne, nie zawsze kończy się ciążą. Możemy jednak spróbować samodzielnie zwiększyć nieco szanse na powodzenie procedury. W tym celu przed rozpoczęciem in vitro musimy szczególnie zadbać o swój styl życia. Jeśli borykamy się z nadwagą lub otyłością, to zrzućmy zbędne kilogramy. Mogą one znacznie obniżać szanse na ciążę. Dbajmy także o to, aby nasza dieta była zbilansowana i różnorodna. Niezwykle ważne jest również regularne uprawianie aktywności fizycznej, wysypianie się i nawadnianie organizmu.

Skuteczność in vitro mogą bardzo obniżać używki. Przygotowując się do zapłodnienia, powinniśmy całkowicie zrezygnować z picia alkoholu oraz palenia papierosów i innych wyrobów tytoniowych. Dzięki temu znacznie zwiększymy swoje szanse na dziecko. Przed in vitro nie możemy zapomnieć także o naszej psychice. Problemy z zajściem w ciążę często są skutkiem blokady psychicznej czy długotrwałego stresu. Warto więc nieco zadbać o swoje samopoczucie, zanim rozpoczniemy procedurę. Pomóc nam w tym może konsultacja u psychologa. Nie zaszkodzi także częste spotykanie się z przyjaciółmi oraz sprawianie sobie drobnych przyjemności.