Odczuwasz silny ból brzucha? Masz gorączkę, upławy lub obfite miesiączki? Nie lekceważ tych objawów! To może być zapalenie przydatków.  Dotyka ono głównie kobiet w wieku rozrodczym. Wymaga diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Zanim jednak sięgniesz po telefon, by umówić się na wizytę, przeczytaj ten artykuł.

Odczuwasz silny ból brzucha? Masz gorączkę, upławy lub obfite miesiączki? Nie lekceważ tych objawów! To może być zapalenie przydatków (zapalenie narządów miednicy mniejszej)  Dotyka ono głównie kobiet w wieku rozrodczym. Wymaga diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Inaczej kobiecie mogą grozić poważne powikłania, np. niepłodność. Dlatego, jeśli podejrzewasz u siebie zapalenie przydatków, jak najszybciej udaj się do ginekologa, który potwierdzi diagnozę i wdroży leczenie. Zanim jednak sięgniesz po telefon, by umówić się na wizytę, przeczytaj ten artykuł i poznaj więcej szczegółów na temat samej choroby.

Przydatki, czyli…?

Czyli jajniki i jajowody wraz z otaczającą je tkanką. Przydatki to parzyste narządy miednicy mniejszej położone symetrycznie po obu stronach macicy. Stanem zapalnym najpierw objęty jest zwykle jajowód, ale ponieważ znajduje się w bardzo bliskiej odległości od jajnika, prędzej czy później przechodzi on także na niego. Bywa, że zapalenie jajników i jajowodów traktuje się jako dwie odrębne jednostki chorobowe, choć praktycznie nie występują one w postaci izolowanej. Z tego powodu przyjęto dla nich wspólną nazwę – zapalenie przydatków.

Zapalenie przydatków najczęściej dopada nastolatki i młode kobiety

Przede wszystkim kobiety aktywne seksualnie i często zmieniające partnerów. Szczyt zachorowalności przypada na okres między 15. a 30. rokiem życia. Chorobę rzadko stwierdza się u dziewczynek przed okresem dojrzewania i kobiet po menopauzie.

Do zakażenia najczęściej dochodzi podczas miesiączki…

…kiedy ujście kanału szyjki macicy jest otwarte i patogenom łatwiej przedostać się do narządów rodnych. Mówimy wówczas o tzw. zakażeniu wstępującym, które dotyczy 90% wszystkich przypadków. Poza miesiączką zakażeniu wstępującemu sprzyjać będą poród, poronienie czy noszenie wkładki wewnątrzmacicznej. W pozostałych 10% przypadków do zakażenia dochodzi poprzez krew, która dociera do jajników z innych miejsc objętych zapaleniem, np. migdałków, zębów czy wyrostka robaczkowego. Tę drogę zakażenia nazywamy zstępującą.

Choroba ma w większości przypadków podłoże bakteryjne. Wywołują ją m.in. beztlenowce, pałeczka okrężnicy (E. coli), gronkowce, paciorkowce, chlamydie (Chlamydia trachomatis) oraz dwoinka rzeżączki (N. gonorrhoeae). Co ciekawe, przed zapaleniem narządów miednicy mniejszej w pewnym stopniu chroni stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Zawarte w niej hormony zagęszczają bowiem śluz szyjkowy, przez który bakteriom trudniej jest przeniknąć do narządów miednicy mniejszej.

Czytaj też: Chlamydia – choroba przenoszona drogą płciową 

Najbardziej dokucza ból w dole brzucha – objawy zapalenia przydatków

Pierwsze objawy ostrego zapalenia przydatków pojawiają się już po kilku dniach (zwykle po ok. tygodniu) od zakażenia. Obraz kliniczny choroby jest różny i zależy od patogenu, który doprowadził do jej rozwoju. Do typowych objawów zapalenia przydatków zaliczamy ból dolnej części brzucha. Jest on silny, skurczowy i może narastać podczas miesiączki czy stosunku.  Ponadto obserwuje się wzrost temperatury ciała powyżej 38 °C, upławy i ogólnie złe samopoczucie. Czasem zapaleniu przydatków towarzyszą także wymioty, biegunka czy zaparcia.

Niezbędna wizyta u ginekologa

Zapalenie przydatków musi zostać szybko zdiagnozowane. Dlatego każda kobieta, która ma objawy sugerujące tę chorobę, powinna czym prędzej skonsultować się z ginekologiem. Przeprowadzi on wywiad medyczny, wykona badanie ginekologiczne oraz pobierze wymaz z pochwy i szyjki macicy do badania mikrobiologicznego. Da ono odpowiedź, jaki patogen wywołał zakażenie. Przydatnym narzędziem diagnostycznym jest także USG. Może ono ujawnić powiększenie się jajników, które w przebiegu zapalenia przydatków jest dość charakterystyczne. Lekarz może skierować także pacjentkę na badanie krwi, by sprawdzić poziom białych krwinek i OB, czyli podstawowych markerów stanu zapalnego.

Niepłodność i inne powikłania zapalenia przydatków

Nieleczone zapalenie przydatków może prowadzić do takich powikłań, jak: 

• zrosty (pomiędzy jajowodami, jajnikami oraz pętlami jelit, ścianą pęcherza moczowego i otrzewną),
• torbiele,
• ropień jajnika,
• ropniak jajowodu,
• przetoka powstała w wyniku pęknięcia ropni,
• wodniak jajowodu ,
• ciąża pozamaciczna ,
• utrwalone tyłozgięcie macicy,
• problemy z pęcherzem i cewką moczową.

Objęte stanem zapalnym jajowody w końcu zaczynają się goić. W efekcie powstają zrosty uniemożliwiające transport komórki jajowej w stronę macicy. Jajowody stają się więc niedrożne, co dla kobiety oznacza niepłodność.

Zobacz też: Mija rok, a ciąży brak? Diagnostyka niepłodności 

WAŻNE: Nieleczone ostre zapalenie przydatków przechodzi w stan przewlekły. Wówczas choroba może powrócić z błahego powodu, np. zbyt lekkiego ubioru w chłodniejszy dzień.

Bez antybiotyku ani rusz! Leczenie zapalenia przydatków

Przy zapaleniu przydatków stosuje się 3 rodzaje leków: antybiotyki o szerokim spektrum działania, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Niezbędny jest także odpoczynek i lekkostrawna dieta. W przypadku powstania zrostów skuteczna może być fizykoterapia urządzeniami pulsującymi, naświetlania oraz zabiegi z wykorzystaniem borowiny. W niektórych przypadkach jedyną skuteczną metodą leczenia jest resekcja jajnika lub jajnika i jajowodów. Jednak z uwagi na to, że choroba dotyczy głównie kobiet w wieku rozrodczym, przydatki usuwa się w ostateczności.

Podsumowując, na zapalenie przydatków chorują głównie młode kobiety aktywne seksualne. Schorzenie ma podłoże bakteryjne i leczy się je przede wszystkim antybiotykami. Z wdrożeniem terapii antybiotykowej nie powinno się zwlekać, gdyż może to prowadzić do poważnych powikłań, z niepłodnością na czele.