Cierpisz z powodu bólu podbrzusza i okolicy krzyża, a Twoje miesiączki są nieregularne i obfite? Przyczyną tych dolegliwości mogą być mięśniaki macicy. Dowiedz się czym są mięśniaki, czy ich obecność zawsze związana jest z objawami, jaki mogą mieć wpływ na ciążę oraz jak można je wyleczyć.

Czym są mięśniaki?

Mięśniaki macicy są najpowszechniej występującymi nowotworami łagodnymi, zbudowanymi z mięśni gładkich i tkanki łącznej. Występują u około 20-50% kobiet i zwykle nie dają objawów. Około 30% kobiet z macicą mięśniakowatą skarży się na dolegliwości związane z krwawieniem lub uciskiem miednicy mniejszej.

Mięśniaki są guzami estrogenozależnymi, a ich tkanka zawiera więcej receptorów estrogenowych i progesteronowych niż prawidłowa błona mięśniowa macicy. Guzy te zwykle przyjmują okrągły kształt i rosną wolno, mogą osiągnąć różne rozmiary: od kilku milimetrów do nawet ok. 30 centymetrów. Mięśniaki mogą występować zarówno pojedynczo jak i wieloogniskowo. Ich pojawienie się jest zależne od wielu czynników, m.in.: predyspozycji genetycznych, współistnienia nadwagi i otyłości oraz zaburzeń hormonalnych.

Mięśniaki można podzielić na:

podśluzówkowe, wyrastające pod błoną śluzową, penetrują do jamy macicy,
śródścienne, zajmują ścianę macicy bez penetracji do jamy macicy i nie wyrastają nią o więcej niż 50%,
podsurowicze, rozrastają się podtrzonowo i wyrastają więcej niż 50% poza ścianę macicy. Mogą być uszypułowane, czyli połączone ze ścianą macicy poprzez pasmo tkanki łącznej (szypułę), lub pozbawione szypuły.

Jakie są objawy mięśniaków?

W przypadku 20-50% pacjentek, mięśniaki nie dają żadnych objawów chorobowych oraz nie wymagają leczenia. Zalecana jest jedynie regularna kontrola ginekologiczna. W przypadku dużych mięśniaków, typowymi objawami klinicznymi są m.in. obfite oraz bolesne krwawienia miesiączkowe, bolesne współżycie, częste stany zapalne pochwy, częste oddawanie moczu, powiększenie brzucha, dyskomfort i ból w miednicy mniejszej oraz zaburzenia płodności (w tym poronienia).

Powyższe objawy mogą występować jednocześnie lub pojedynczo. Wiąże się to z wielkością, liczbą oraz umiejscowieniem mięśniaka.

Czy mięśniaki zagrażają ciąży?

Podczas ciąży mięsień macicy znajduje się w stanie napięcia. Jeżeli guzki nie są duże, ich położenie nie będzie zagrażało i komplikowało ciąży. Jeśli dodatkowo kobieta nie odczuwa związanych z nimi dolegliwości, decyzję o staraniach o dziecko należy skonsultować z lekarzem ginekologiem.

W przypadku mięśniaków macicy większych rozmiarów, przebieg ciąży może być zakłócony i istnieje ryzyko powikłań. Obecność mięśniaków może wiązać się z różnymi komplikacjami, tj.: występowanie nieprawidłowych krwawień w pierwszym trymestrze, poronienia (szczególnie w pierwszym trymestrze), przedwczesnego porodu, odklejenie łożyska, przedwczesne pęknięcie pęcherzyka płodowego, bóle w miednicy mniejszej oraz wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu.

Ponadto podczas porodu mięśniaki macicy często wpływają na m.in. nieprawidłowe położenie płodu, wstrzymanie akcji porodowej, a w efekcie koniecznością zastosowania cesarskiego cięcia.

Sposoby leczenia mięśniaków

Regularne badania ginekologiczne oraz wykonywanie przynajmniej raz w roku USG pozwalają na wykrycie choroby, a współczesna medycyna oferuje pacjentkom różne metody leczenia. Mięśniaki dające objawy kliniczne, takie jak: bóle i ucisk w podbrzuszu i obfite krwawienia powinny być leczone. Stosuje się tutaj najczęściej terapię hormonalną w celu zatrzymania krwawienia, wkładki domaciczne z gestagenami, jak również leczenie operacyjne polegające na usunięciu mięśniaków różnymi technikami (np. laparoskopia: https://www.gyncentrum.pl/laparoskopia-ginekologiczna czy histeroskopia operacyjna: https://www.gyncentrum.pl/histeroskopia).