Rak szyjki macicy to podstępna choroba. Rozwija się przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Jedynym sposobem, by w porę wykryć niepokojące zmiany jest profilaktyka. Mając na uwadze zdrowie kobiet, dołączamy się do głosu wielu organizacji, ekspertów, lekarzy – drogie Panie – badajcie się!

Rak szyjki macicy to podstępna choroba. Rozwija się przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Jedynym sposobem, by w porę wykryć niepokojące zmiany jest profilaktyka. Mając na uwadze zdrowie kobiet, dołączamy się do głosu wielu organizacji, ekspertów, lekarzy – drogie Panie – badajcie się! Właściwa profilaktyka pozwala odpowiednio wcześnie wykryć obecność zmian przednowotworowych i zwiększa szanse na wyleczenie.

Do badań profilaktycznych, które powinna znać każda kobieta dbająca o swoje zdrowie intymne, należą:

• Cytologia na podłożu płynnym
• Test HPV
• CINtec

Sprawdźmy, na czym polegają te badania.

Więcej niż cytologia

Nie wszystkie Panie wiedzą, że istnieją różne rodzaje badań cytologicznych. Cytologia na podłożu płynnym, w skrócie LBC (Liquid Based Cytology), nazywana również cienkowarstwową i jest badaniem dokładniejszym od tradycyjnej cytologii. Metoda ta została wynaleziona jako ulepszenie standardowych metod badań cytologicznych. Polega na tym, że wymaz z szyjki macicy pobierany jest na specjalne podłoże płynne, a nie na szkiełko, jak w przypadku „klasycznej” cytologii. Taka obróbka pozwala na wyeliminowanie z pobranego materiału niepożądanych elementów np. czerwonych krwinek, bakterii, komórek zapalnych czy śluzu, a samo badanie jest dokładniejsze.

Różnice między LBC a tradycyjną cytologią?

LBC różni się od tradycyjnej cytologii tym, że rozwiązuje problemy, które występowały w przypadku tradycyjnych wymazów. Mowa o przypadkach, w których pobrany materiał nie był równomiernie rozprowadzony na szkiełku, albo znaczna część komórek nie została na nie przeniesiona. Ponadto, cytologia o podłożu płynnym jest znacznie czulsza i pozwala na uzyskanie materiału do badania lepszej jakości. Dzięki czemu może on w przyszłości posłużyć do dodatkowej diagnostyki np. detekcji materiału genetycznego. Wybierając się więc na rutynową kontrolę do swojego lekarza ginekologa, zapytaj go o płynną cytologię.

W krajach, w których odpowiednio wcześnie wprowadzono badania przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy, znacząco zmniejszył się wskaźnik zachorowalności oraz umieralności na ten typ nowotworu. Np. w Wielkiej Brytanii liczba kobiet zgłaszających się na badania cytologiczne wzrosła z 40% do 90%, dzięki czemu zredukowano współczynnik umieralności prawie trzykrotnie (statystyki z lat 1989-2008).

Czym jest HPV?

Wirus HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, odgrywa kluczową rolę w powstawaniu raka szyjki macicy. Odpowiada aż za 99,7% przypadków rozwoju tej choroby. Każda kobieta, niezależnie od wieku, jest narażona na zakażenie tym wirusem. Dochodzi do niego m.in. podczas kontaktów płciowych. Dodatkowo wirus rozprzestrzenia się bardzo łatwo i jest najczęstszym zakażeniem przenoszonym drogą płciową. Dlatego tak ważne jest, aby badać się na obecność tego wirusa.
Wirus zaraża komórki nabłonka szyjki macicy i początkowo znajduje się w komórkach warstwy podstawnej nabłonka. To okres, w którym wirus się nie uaktywnia. W 80% układ odpornościowy potrafi samoistnie zwalczyć infekcję. Niestety, u pozostałych 20% kobiet tak się nie dzieje. Zmiany w komórkach szyjki macicy wywołane przez HPV przekształcają się w zmiany przednowotworowe, a następnie w rakowe. Dlatego tak ważne jest wykonywanie prewencyjnych badań w kierunku wykrycia wirusa brodawczaka ludzkiego. Umożliwiają one znacznie szybsze podjęcie kroków zaradczych oraz monitorowanie stanu zdrowia kobiety.

Na czym polega test HPV?

Zakażenie szyjki macicy wirusem HPV wykrywa się wykonując testy DNA HPV. Natomiast obecność już zainicjowanych zmian przednowotworowych testami mRNA HPV. Testy są bardzo czułe i wiarygodne. Polegają na pobraniu szczoteczką cytologiczną wymazu z pochwy i powinny być wykonywane poza okresem krwawienia menstruacyjnego.

Test CINtec

Kolejnym badaniem, stosowanym w profilaktyce zmian nowotworowych szyjki macicy jest . test CINtec PLUS p16/Ki67. To zaawansowany test immunologiczny, który łączy w sobie dwa biomarkery: p16 oraz Ki67. Wykrywa on zmiany nowotworowe na poziomie komórkowym we wczesnym stadium ich rozwoju. Oznacza to, że może on zidentyfikować komórki, których zdrowy cykl komórkowy został zaburzony z powodu infekcji wysokoonkogennym wirusem HPV.

Kiedy wykonać test CINtec?

W przypadku, gdy rutynowe badanie cytologiczne nie pozwoliło na wykrycie lub wykluczenie niepokojących zmian, warto poszerzyć diagnostykę o test CINtec. W połączeniu z badaniem cytologicznym, może bowiem zapewnić niezbędny element w wyjaśnianiu trudnych przypadków. Dzięki badaniu p16/Ki-67 możemy uzupełnić wynik cytologii bez konieczności poddawania się dodatkowym badaniom (np. kolposkopii).

Profilaktyka przede wszystkim

W Polsce prowadzony jest program profilaktyki raka szyjki macicy skierowany do kobiet w wieku 25-59 lat. To w tej grupie wiekowej odnotowano najwyższe ryzyko umieralności i zachorowalności z powodu raka szyjki macicy. Więcej na temat profilaktyki nowotworowej dowiesz się z artykułu: Profilaktyka nowotworowa

Program jest adresowany do kobiet, które:

• W ciągu ostatnich trzech lat nie miały wykonywanej cytologii,
• W ciągu ostatnich 12 miesięcy nie miały wykonywanej cytologii, a są obciążone czynnikami ryzyka (tj. są zakażone wirusem HIV, przyjmują leki immunosupresyjne, są zakażone wirusem HPV wysokiego ryzyka).

Pamiętaj! Twoje zdrowie jest w Twoich rękach! Wykonuj profilaktyczne badania cytologiczne, a jeżeli chciałabyś wykonać dokładniejsze testy w kierunku HPV – porozmawiaj o tym z ginekologiem. Nie daj się zaskoczyć i weź zdrowie w swoje ręce!