Leczenie niepłodności Article · 9 listopada 2017

Problem z zajściem w ciążę? Winny może być gluten!

Od dłuższego czasu bezskutecznie staracie się o dziecko? Wyczerpaliście już możliwości diagnostyczne, które mogłyby odpowiadać za ten stan? Zastanawiacie się, co jeszcze możecie zrobić, aby poznać przyczynę Waszej niepłodności?

Problem z zajściem w ciążę? Winny może być gluten!

Od dłuższego czasu bezskutecznie staracie się o dziecko? Wyczerpaliście już możliwości diagnostyczne, które mogłyby odpowiadać za ten stan? Zastanawiacie się, co jeszcze możecie zrobić, aby poznać przyczynę Waszej niepłodności? Wykonajcie test w kierunku celiakii! Wpływ glutenu na płodność w przypadku celiakii jest ogromny i może mieć związek z Waszymi niepowodzeniami w staraniach o dziecko.

 

Czym jest gluten?

 

Gluten to mieszanina białek roślinnych (prolamin i glutein), występujących w ziarnach niektórych zbóż. U większości ludzi gluten jest prawidłowo trawiony przez układ pokarmowy. Zdarza się jednak, że działa toksycznie na organizm. Negatywna reakcja organizmu na gluten, zawarty w pszenicy, życie i jęczmieniu, przybiera postać celiakii, przejściowej nietolerancji, alergii albo nadwrażliwości na gluten.

 

Choroba na całe życie

 

Celiakia (choroba trzewna) jest chorobą autoimmunologiczną, warunkowaną genetycznie, która charakteryzuje się trwałą nietolerancją glutenu. To także najcięższa postać nietolerancji glutenu. Osoby chore na celiakię powinny całkowicie wykluczyć ze swojej diety produkty zawierające gluten nawet w śladowych ilościach. Gluten prowadzi do uszkodzenia, a z czasem również do zaniku kosmków jelitowych w jelicie cienkim. W efekcie  dochodzi do zaburzenia motoryki jelit, złego trawienia oraz nieodpowiedniego wchłaniania składników odżywczych.

 

Objawów nietolerancji glutenu często nie łączymy z celiakią i bagatelizujemy problem, co prowadzi do rozwoju choroby. Do najczęstszych objawów choroby trzewnej należą:

 

  • przewlekłe biegunki lub zaparcia,
  • wzdęcia,
  • nudności,
  • wymioty,
  • przewlekłe bóle brzucha,
  • spadek masy ciała,
  • anemia z niedoboru żelaza,
  • afty w jamie ustnej,
  • wysypka.

 

Konieczna konsultacja lekarska

 

Jeśli podejrzewasz u siebie celiakię, absolutnie nie przechodź na dietę bezglutenową bez potwierdzenia diagnozy przez lekarza! Podstawowym testem służącym do rozpoznania choroby trzewnej jest oznaczenie stężenia przeciwciał w klasach IgA i IgG przeciwko transglutaminazie tkankowej, deamidowanej gliadynie oraz endomysium mięśni gładkich. Kolejną metodą diagnostyczną są badania genetyczne na obecność HLA DQ2 i DQ8, które pozwalają określić predyspozycje do rozwoju celiakii oraz wykluczyć chorobę. Negatywny wynik wyklucza celiakię.  Jednak obecność tych genów nie świadczy o chorobie, a jedynie potwierdza predyspozycję do zachorowania. Dla pewnego rozpoznania celiakii zaleca się wykonanie biopsji jelita cienkiego. Wszystkie te badania powinny być wykonywane w trakcie ekspozycji na gluten. Przejście na dietę bezglutenową, przed wykonaniem badań, może uniemożliwić postawienie prawidłowej diagnozy.

 

Jedyną skuteczną metodą leczenia celiakii jest przestrzeganie ścisłej diety bezglutenowej przez całe życie. Nieleczona celiakia może sprzyjać m.in. rozwojowi osteoporozy i chorób nowotworowych, a także wystąpieniu niepłodności męskiej i żeńskiej oraz poronieniom.

 

Niebezpieczna dla płodności

 

Celiakia, niestety zbyt rzadko, brana jest pod uwagę w diagnostyce niepłodności. Nieleczona może prowadzić bowiem do zaburzeń płodności zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. U kobiet z nieleczoną chorobą trzewną obserwuje się krótszy okres płodny. Pierwsza miesiączka pojawia się o 2 lata później niż u zdrowej kobiety, a menopauza nawet 4 lata wcześniej. Może dochodzić do zaburzeń hormonalnych, nieregularnych miesiączek i braku owulacji. Celiakia może być również przyczyną poronień, przedwczesnych porodów, a także cukrzycy u ciężarnej. Gluten wpływa także negatywnie na płodność mężczyzn chorych na celiakię. Może doprowadzić do obniżenia parametrów nasienia, spadku libido oraz impotencji.

 

Negatywny wpływ glutenu na organizm osoby chorej na celiakię, a szczególnie na jej zdolności rozrodcze wynika przede wszystkim z niedoborów składników odżywczych. W przebiegu choroby trzewnej dochodzi do uszkodzenia oraz zaniku kosmków jelitowych, odpowiedzialnych za prawidłowe wchłanianie składników dostarczanych z pożywieniem oraz lekami i suplementami. To prowadzi do niedoborów witamin i minerałów, ważnych dla płodności m.in. żelaza, cynku, selenu, wapnia, witaminy D oraz kwasu foliowego. Składniki te biorą udział w podziałach komórek i tworzeniu DNA. Są również niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego, szczególnie produkcji LH i FSH. To hormony, które odpowiadają za prawidłowy przebieg cyklu miesiączkowego oraz wystąpienie owulacji. Z kolei żelazo, odpowiada za produkcję czerwonych krwinek oraz transport tlenu do wszystkich tkanek i narządów, w tym jajników i macicy. Jego niedobór prowadzi o anemii, a ta może skutkować problemami z zajściem w ciąże, zaburzać podział komórek i rozwój płodu. Kwas foliowy ma ogromne znaczenie dla płodności kobiety oraz przebiegu ciąży i rozwoju dziecka, szczególnie kształtowania się jego cewy nerwowej.

 

Warto wiedzieć, że gluten powoduje powstawanie licznych stanów zapalnych nie tylko w jelitach, ale w całym ciele osoby chorej na celiakię. Organizm odczytuje to jako stan zagrożenia i blokuje możliwości rozrodcze.

 

Celiakia a szanse na urodzenie dziecka

 

Celiakia ma niebagatelny wpływ płodność oraz przebieg ciąży. Utrudnione wchłanianie składników odżywczych, występujące w przebiegu nieleczonej celiakii, jest główną przyczyną problemów osób, starających się o dziecko. Ścisła dieta bezglutenowa, stosowana przynajmniej przez rok, uzupełniona właściwą suplementacją, przywraca równowagę witaminowo-mineralną, potrzebą do zapłodnienia oraz prawidłowego rozwoju dziecka. Leczona celiakia nie wyklucza zajścia w ciążę i urodzenia zdrowego dziecka. Konieczne jest jednak właściwe rozpoznanie problemu i przestrzeganie zaleceń lekarskich.

Konsultacja merytoryczna
Pracownicy Gyncentrum 13 dr hab. n. med. Anna Bednarska-Czerwińska
dr hab. n. med. Anna Bednarska-Czerwińska
Ginekolog położnik, endokrynolog
Lekarz z ponad 30-letnim doświadczeniem zawodowym. Specjalista w zakresie leczenia niepłodności i endokrynologii rozrodu w Klinice Leczenia Niepłodności i Diagnostyki Prenatalnej Gyncentrum. Członek polskich i zagranicznych towarzystw ginekologicznych.
Obserwuj nas
Tematyka
Leczenie niepłodności

Chcesz wiedzieć więcej?
Zapraszamy do kontaktu!