Badanie prowadzone w USA wykazało, że kobiety spożywające 1 lub więcej porcji owoców cytrusowych na dzień miały o 22% mniejsze ryzyko wystąpienia endometriozy niż kobiety spożywające mniej niż 1 porcję na tydzień.
Od wielu lat przedmiotem badań biochemicznych, klinicznych oraz epidemiologicznych są substancje bioaktywne występujące w pożywieniu, a w szczególności w owocach i warzywach. Aktualnie powszechne zainteresowanie budzą polifenole, które charakteryzują się wysoką aktywnością przeciwutleniającą. Polifenole szeroko rozpowszechnione są szczególnie w produktach roślinnych. Znajdziesz je w owocach tj. winogrona, maliny, porzeczki, poziomki, morele, wiśnie, jagody, brzoskwinie, żurawina oraz owoce cytrusowe. Bogatym źródłem polifenoli są także warzywa m.in. seler, nać pietruszki, cebula, a także zboża, nasiona, wino czerwone, herbata.
Polifenole = mniejsze ryzyko endometriozy
Długofalowe badanie prospektywne prowadzone w USA wykazało, że kobiety spożywające 1 lub więcej porcji owoców cytrusowych na dzień miały o 22% mniejsze ryzyko wystąpienia endometriozy w porównaniu do osób spożywających mniej niż 1 porcję na tydzień.
Naturalne polifenole są związkami bioaktywnymi o wielu korzystnych właściwościach terapeutycznych przeciwko zmianom endometriotycznym. Polifenole wykazują również działanie przeciwzapalne, antywirusowe oraz przeciwnowotworowe. Ponadto mają właściwości przeciwzakrzepowe, przeciwgrzybicze oraz uszczelniają naczynia krwionośne. Niedawno potencjał przeciwzapalny naturalnych związków dietetycznych wzbudził zainteresowanie badaczy, ponieważ można go stosować w leczeniu endometriozy, ale także w zapobieganiu cukrzycy, chorobom układu krążenia oraz starzeniu się.
Polifenole posiadają właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu chronią one organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Wraz z witaminą C, beta-karotenem i witaminą E zabezpieczają organizm ludzki przed działaniem stresu oksydacyjnego.
Witaminy na endometriozę
W badaniu na grupie 70 617 kobiet zbadano zależność między spożyciem witaminy C, E oraz witamin z grupy B. Wykazano, że spożywanie produktów bogatych w kwas foliowy, witaminę C i witaminę E zmniejsza ryzyko występowania endometriozy.
W innym badaniu określano zaburzenia równowagi oksydacyjno-antyoksydacyjnej w osoczu krwi. Stwierdzono w nim niższe spożycie witamin A, C, E cynku oraz miedzi w grupie kobiet z rozpoznaną endometriozą.
Warto więc sięgnąć po produkty bogate w beta-karoten tj. papryka, nać pietruszki, szpinak, botwinka, brokuły, pomidor, pomarańcze, brzoskwinie. Papryka oraz nać pietruszki to również bogactwo witaminy C, którą również można znaleźć w owocach jagodowych. Źródłem witaminy E są oliwa z oliwek, orzechy, migdały oraz pestki słonecznika i dyni. Te ostanie to również źródło selenu, który podobnie jak cynk poprawia sprawność układu immunologicznego oraz spowalnia procesy starzenia. Nasiona i orzechy są doskonałym urozmaiceniem dań jako posypka do surówek oraz zup.
Przeciwzapalna moc flawonoidów
Największą grupę polifenoli stanowią flawonoidy. Jednym z ich przedstawicieli jest resweratol. Występuje on w produktach tj. czarne i czerwone winogrona, w szczególności w skórce oraz pestkach, wino czerwone, orzeszki ziemne, soja, jagody, borówki, czarna porzeczka, kakao, ciemna czekolada.
Resweratol należy do fitoestrogenów czyli związków roślinnych wykazujących w budowie oraz funkcji podobieństwo do hormonów płciowych – estrogenów. Fitoestrogeny w porównaniu do endogennych hormonów działają o wiele słabiej. Ich dobroczynne działanie polega na powinowactwie do receptorów estrogennych blokując tym samym działanie estrogenów produkowanych przez organizm. Fitoestrogeny przy nadmiarze hormonów redukują ich działanie, a przy niedoborze łagodzą skutki.
Resweratrol wykazuje znaczące działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn (substancji prozapalanych). Może zatem zapobiegać rozwojowi endometriozy. Resweratol ma właściwości przeciwutleniające, które można stosować do zwalczania skutków stresu oksydacyjnego obserwowanego u osób z endometriozą. Ponadto ma właściwości proapoptotyczne (kontrolowane niszczenie komórek) skierowane na problematyczną tkankę endometrium. Resweratrol hamuje także rozwój zmian endometriotycznych.
Kurkumina na dolegliwości cierpiących na endometriozę
Kolejnym naturalnym polifenolem jest kurkumina. To związek o wielokierunkowym działaniu, wykazuje aktywność przeciwzapalną, przeciwwirusową, przeciwbakteryjną, przeciwgrzybiczną, przeciwutleniającą i przeciwnowotworową.
Kurkumina obecna w gorczycy, kukurydzy i żółtej papryce jest również głównym składnikiem aktywnym kurkumy, którą możemy znaleźć w przyprawie curry. Kurkuma izolowana jest z korzenia kurkumy (Curcuma longa). Kurkuma obecnie stosuje się w leczeniu wielu schorzeń, szczególnie tych związanych z procesem zapalnym. W celu poprawy biodostępności kurkuminy w naszym organizmie należy spożywać ją razem z piperyną – składnikiem zawartym w pieprzu czarnym.
Na podstawie badań stwierdzono że kurkumina może pomóc w walce z endometriozą poprzez zmniejszenie produkcji estradiolu oraz dolegliwości związanych z endometriozą.
Przeciwzapalna N-acetylocysteina
Kolejnym związkiem zmniejszającym stres oksydacyjny oraz działającym przeciwzapalnie oraz regulującym namnażanie komórek w komórkach endometriotycznych jest N-acetylocysteina (NAC). Jest to ona acetylowaną postacią cysteiny (aminokwasu). W badaniach zaobserwowano, że NAC wpływa na zmniejszenie torbieli oraz zmniejszenie bólu w wyniku endometriozy. Ponadto N-acetylocysteina stanowi kluczowy substrat do produkcji glutationu, czyli związku przeciwutleniającego, odpowiedzialnego m.in. za procesy detoksykacji. NAC wpływa również na jakość oocytów oraz plemników chroniąc DNA przed działaniem wolnych rodników.
