Mammografia to badanie, które polega na obrazowaniu piersi przy użyciu niewielkiej dawki promieniowania jonizującego. Radiolog wykonuje najczęściej 4 zdjęcia – po dwa dla każdej piersi. Badanie to  potrafi wykryć już nawet kilkumilimetrowe zmiany, dlatego jego rola w profilaktyce nowotworu piersi jest kluczowa. Każda kobieta między 50. a 59. rokiem życia może wykonywać mammografię bez skierowania raz na dwa lata w ramach rządowego Programu Profilaktyki Raka Piersi. Jednak chcąc zwiększyć szansę na wczesne wykrycie nowotworu, mammografię najlepiej wykonywać już od 40. roku życia – według obecnych rekomendacji do 50 r.ż. nawet co roku. U pacjentek powyżej 35. roku życia z grupy tzw. wysokiego ryzyka, mammografię powinno się wykonywać co roku naprzemiennie z USG – tłumaczy dr Tomasz Gruszka.

Zarówno mammografia jak i USG piersi są skutecznymi metodami wczesnego wykrywania zmian nowotworowych i powinny się nawzajem uzupełniać. Badania te różnią się jednak metodą obrazowania piersi i szczegółowością opisywania różnych zmian w gruczołach. Typ badania powinien być przede wszystkim  uzależniony od wieku pacjentki. Piersi młodych kobiet różnią się bowiem od piersi kobiet w starszym wieku, będących już po menopauzie. Przeważa w nich tkanka gruczołowa, która w badaniu mammograficznym może nie być wystarczająco widoczna. Dopiero w późniejszym wieku proporcje te się zmieniają i tkankę gruczołową powoli zaczyna zastępować tkanka tłuszczowa. Wtedy czulszym narzędziem diagnostycznym jest już mammografia. Nie oznacza to jednak, że USG piersi jest zalecane wyłącznie 20. – 30 -latkom.

Rak piersi, na początkowych etapach swojego rozwoju często przybiera postać mikrozwapnień, które najlepiej widoczne są właśnie w mammografii. Nie pozwala one jednak na oglądanie piersi pod wieloma kontami, w przeciwieństwie do badania ultrasonograficznego. Obraz USG pozwala również odróżnić  zmianę litą od torbieli, zmianę złośliwą od łagodnej itp. Starsze pacjentki po przeprowadzeniu mammografii i tak muszą poddać się jeszcze badaniu USG piersi, w celu uzupełnienia diagnostyki.

Mammografia nie wymaga szczególnych przygotowań ze strony pacjentki. Przed badaniem warto jednak pamiętać o zastosowaniu się do kilku prostych zasad, które wpływają na komfort badania i zwiększają wiarygodność wyniku.

• Mammografię najlepiej wykonać w pierwszym tygodniu cyklu, ponieważ wtedy piersi są mniej wrażliwe, dzięki czemu badanie spowoduje mniejszy dyskomfort.
• Przed badaniem warto zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu. Zalecane jest również niestosowanie produktów z talkiem w dniu badania, gdyż mogą one fałszować obraz.
• Rozmiar piersi lub implanty nie mają wpływu na przeprowadzenie badania.
• Przeciwwskazaniem do wykonania mammografii jest ciąża.

Wynik badania

Niezależnie od rezultatów, Pacjentka otrzyma wraz z wynikami badania mammograficznego:

• przy prawidłowym wyniku – informację i przypomnienie o kolejnym badaniu za 12 lub 24 miesiące
• przy nieprawidłowym wyniku – pacjentka zostanie poinformowana o konieczności dalszej diagnostyki (USG piersi, biopsja etc.) i skierowana do poradni chorób piersi lub poradni onkologicznej.