Ludzka gonadotropina kosmówkowa to jeden z najważniejszych ciążowych hormonów. Odpowiada za prawidłowy rozwój płodu. Dlatego też jakiekolwiek zaburzenia w jej wydzielaniu mogą świadczyć o poważnych powikłaniach. Czym właściwie jest beta hCG i jakie powinno być jej stężenie w poszczególnych tygodniach ciąży?

Jest dowodem na to, że kobieta spodziewa się dziecka. Jej poziom wzrasta z każdym kolejnym tygodniem ciąży. Ludzka gonadotropina kosmówkowa to jeden z najważniejszych ciążowych hormonów. Odpowiada za prawidłowy rozwój płodu. Dlatego też jakiekolwiek zaburzenia w jej wydzielaniu mogą świadczyć o poważnych powikłaniach. Czym właściwie jest beta hCG i jakie powinno być jej stężenie w poszczególnych tygodniach ciąży? Odpowiedź znajdziesz w artykule.

Gonadotropina kosmówkowa (hCG) – co to za hormon?

Gonadotropina kosmówkowa to hormon białkowy wydzielany najpierw przez zarodek, a później przez łożysko. Jego produkcja rozpoczyna się wraz z zagnieżdżeniem zarodka w macicy. Hormon zaczyna być obecny w moczu kobiety mniej więcej 6-12 dnia po zapłodnieniu. Gonadotropina kosmówkowa pełni w organizmie przyszłej mamy niezwykle ważną funkcję. Podtrzymuje i stymuluje do pracy ciałko żółte, by to mogło produkować progesteron – hormon potrzebny do prawidłowego przebiegu ciąży.  Jeśli w danym cyklu do zapłodnienia jednak nie dochodzie, beta hCG nie jest produkowany, a ciałko żółte zanika.

Gonadotropina kosmówkowa występuje w dwóch podjednostkach: alfa oraz beta. Podjednostka alfa jest taka sama dla całej rodziny gonadotropin, w tym także dla LH, FSH i TSH. Podjednostka beta natomiast jest charakterystyczna tylko dla gonadotropiny kosmówkowej, dlatego to właśnie ją oznacza się w testach ciążowych.

Ciekawostka! Gonadotropina kosmówkowa jest również ważnym markerem nowotworowym. Do podwyższenia poziomu tego hormonu dochodzi m.in. w przebiegu raka jajnika, raka trofoblastu czy raka jąder u mężczyzn!

Gonadotropina kosmówkowa – badając jej poziom, potwierdzisz lub wykluczysz ciążę!

Oznaczenie poziomu podjednostki beta ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej jest najprostszym i najszybszym sposobem potwierdzenia ciąży. Takie badanie można wykonać przy pomocy aptecznego testu ciążowego lub udać się na nie do przychodni. W pierwszym przypadku próbkę stanowi niewielka ilość moczu, w drugim krwi. Test ciążowy oparty na analizie poziomu beta hCG w organizmie ma bardzo wysoką czułość, pod warunkiem, że zostanie wykonany w odpowiednim momencie. Jeśli zrobisz go za wcześnie, tj. przed upływem 12-14 dni od stosunku, wynik może być fałszywie ujemny. Nawet jeśli do zapłodnienia doszło, zarodek prawdopodobnie nie zdążył jeszcze zagnieździć się w macicy. Test ciążowy najlepiej wykonać w terminie spodziewanej miesiączki lub tuż po nim.

Gonadotropina kosmówkowa – jak wzrasta w kolejnych tygodniach ciąży?

W pierwszym trymestrze ciąży stężenie beta hCG podwaja się średnio co 48-72 godziny. Najwyższy poziom osiąga w okolicach 11. – 13.  tygodnia ciąży. W kolejnych tygodniach poziom beta hCG spada, jednak do końca ciąży utrzymuje się na względnie wysokim poziomie. W ciążach donoszonych gonadotropina kosmówkowa może być obecna w organizmie kobiety jeszcze do miesiąca po porodzie. Jeśli chodzi o normy beta hCG w poszczególnych tygodniach ciąży, to mogą one nieco różnić w zależności od laboratorium. Każde laboratorium podaje na wyniku zakres norm dla danego tygodnia ciąży. Generalnie poziom beta hCG poniżej 5 mIU/ml oznacza, że kobieta nie jest w ciąży, a powyżej 5 mIU/ – że spodziewa się dziecka.

W kolejnych tygodniach ciąży stężenie beta hCG powinno mieścić się w następujących granicach:

3. tydzień ciąży: 5 – 50 mIU/ml
4. tydzień ciąży: 5 – 426 mIU/ml
5. tydzień ciąży: 18 – 7 340 mIU/ml
6. tydzień ciąży: 1080 – 56 500 mIU/ml
7. – 8. tydzień ciąży: 7650 – 229 000 mIU/ml
9. – 12. tydzień  ciąży: 25 700 – 280 000 mIU/ml
13. – 16. tydzień ciąży: 13 300 – 254 000 mIU/ml
17. – 24. tydzień ciąży: 4 060 – 165 400 mIU/ml
25. – 40. tydzień ciąży: 3 640 – 117 000 mIU/ml

Nieprawidłowy poziom beta hCG w ciąży zwiastuje problemy

Niski poziom gonadotropiny kosmówkowej może oznaczać, że płód nie rozwija się prawidłowo. Może też świadczyć o poronieniu lub ciąży ektopowej (pozamacicznej). Jeśli do zapłodnienia doszło metodą in vitro, to brak przyrostu beta hCG będzie prawdopodobnie oznaczał, że procedura nie powiodła się. Z kolei wysoki poziom beta hCG obserwuje się w tzw. ciąży zaśniadowej. Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom hCG wymaga konsultacji lekarskiej.

WAŻNE! Nadmiar gonadotropiny kosmówkowej nie musi być oznaką nieprawidłowości. Może oznaczać, że kobieta spodziewa się więcej niż jednego dziecka!

Badanie beta hCG – wykorzystywane w diagnostyce wad płodu

Podjednostka beta gonadotropiny kosmówkowej jest również jednym z dwóch parametrów badanych w teście podwójnym. Wraz z białkiem PAPP-A służy do oceny ryzyka wystąpienia aberracji chromosomowych u płodu. Za niski poziom beta hCG w drugim trymestrze ciąży może być związany z trisomią 18 chromosomu, czyli zespołem Edwardsa. Z kolei znacznie podwyższony poziom gonadotropiny kosmówkowej w ciąży może świadczyć o występowaniu u dziecka trisomii chromosomu 21, czyli zespołu Downa.