Jak to jest z tą płodnością po porodzie? Czy karmiąc dziecko piersią, rzeczywiście nie da się zajść w ciążę? I jeśli to prawda, to jaki mechanizm za to odpowiada? W tym artykule wyjaśnimy, czym jest tzw. niepłodność laktacyjna, z czego wynika i w jaki sposób kobieta może ją przerwać lub przeciwnie – podtrzymać okres niepłodności.

Wiele świeżo upieczonych mam zadaje sobie pytanie:  jak to jest z tą płodnością po porodzie? Czy karmiąc dziecko piersią, rzeczywiście nie da się zajść w ciążę? I jeśli to prawda, to jaki mechanizm za to odpowiada? W tym artykule wyjaśnimy, czym jest tzw. niepłodność laktacyjna, z czego wynika i w jaki sposób kobieta może ją przerwać lub przeciwnie – podtrzymać okres niepłodności. Jeśli i Ciebie interesuje ten temat, koniecznie przeczytaj nasz artykuł!

 

Matka Natura wiedziała, co robi…

 

Natura „wymyśliła” laktację w jednym, konkretnym celu: by matka, która wydała na świat potomstwo, mogła je wykarmić. Laktacja działa na zasadzie popyt – podaż. W praktyce oznacza to, że im więcej dziecko wypija matczynego mleka, tym intensywniejsza jest jego produkcja. Z kolei jeśli kobieta nie przystawia dziecka do piersi przez dłuższy czas lub robi to nieregularnie, bo np. dokarmia maluszka mlekiem modyfikowanym, to laktacja naturalnie słabnie lub całkowicie zanika. Zapewne zastanawiasz się, co stoi za tym całym mechanizmem. Odpowiedź jest prosta: HORMONY!

 

Laktacja – proces regulowany hormonami

 

Gdy ssące pierś dziecko drażni brodawkę sutkową mamy, podwzgórze dostaje informację, by pobudzić przysadkę mózgową do zwiększenia produkcji prolaktyny. To właśnie ten hormon (wraz z oksytocyną) odpowiada za wytwarzanie i wypływ mleka z piersi. Jednocześnie pod wpływem wysokiego stężenia prolaktyny w organizmie matki zahamowanie zostaje wydzielanie hormonów przysadki mózgowej FSH i LH oraz produkowanej przed podwzgórze gonadoliberyny (GnRH). Niedobór tych hormonów uniemożliwia z kolei dojrzewanie komórki jajowej. Jednym słowem owulacja ustaje, powodując u kobiety brak miesiączki i czasową niepłodność. Dlaczego natura tak to sobie „obmyśliła”?  Jak się za chwilę przekonasz – z bardzo logicznego powodu.

 

Mama na wyłączność

 

Niepłodność laktacyjna jest zjawiskiem fizjologicznym mającym zabezpieczyć kobietę przed zbyt szybkim zajściem w kolejną ciążę. Dzięki temu mama może w pełni skupić się na maleństwie, a także odetchnąć po trudach ciąży i porodu. Zyskuje na tym także samo dziecko, które niejako ma swoją mamę na wyłączność i nie musi z nikim dzielić się ani jej troskliwą uwagą, ani pokarmem.

 

Metoda LAM, czyli naturalna antykoncepcja w trakcie karmienia piersią

 

Jeśli uważnie przeczytałaś pierwszą cześć artykułu, to już wiesz, że okres karmienia piersią jest u kobiety okresem niepłodności. Na tej podstawie opiera się naturalna metoda antykoncepcyjna zwana LAM (ang. lactational amenorrhea method – metoda laktacyjnego braku miesiączki). Ma ona zastosowanie u kobiet, które nie miesiączkują (miały krwawienia z pochwy po upływie 56 dni od porodu) i karmią wyłącznie piersią, a jej skuteczność może sięgać nawet 98%.

 

U kobiety niekarmiącej piersią, albo karmiącej w sposób mieszany płodność wraca po ok. 4. do 6. tygodni po porodzie (czasem wcześniej). W okolicach 8. tygodnia wraca także miesiączka. Oznacza to, że kobieta staje się znowu płodna zanim wystąpi u niej pierwsze poporodowe krwawienie menstruacyjne. U kobiet karmiących piersią okres niepłodności jest dłuższy i może trwać od 12 tygodni do nawet do 2 lat. Aby laktacja miała działanie antykoncepcyjne i skutecznie chroniła przed ciążą, trzeba jednak spełnić szereg niełatwych do spełnienia warunków:

 

• Karmienie piersią musi być jedynym źródłem pożywienia dla dziecka. Maluch nie może być sztucznie dokarmiany czy dopajany ani otrzymywać stałych pokarmów i wody. Mleko nie może być też odciągane do butelki.

 

• Dziecko musi być karmione często, w metodzie LAM stosuje się tzw. karmienie na żądanie.

 

• W celu uspokojenia dziecka nie należy podawać mu smoczka, tylko pierś. Dziecko nie może mieć też nawyku ssania palca.

 

• Matka powinna mieć stały fizyczny kontakt z dzieckiem. Taka wzajemna bliskość zwiększa bowiem wydzielanie prolaktyny. Kobietom stosującym LAM jako metodę antykoncepcji zaleca się spanie z niemowlęciem w jednym łóżku, wspólne drzemki oraz chustonoszenie. Mama powinna sprawować nad nim w zasadzie wyłączną opiekę, tak by fizyczna rozłąka z dzieckiem nie trwała zbyt długo.

 

• Dziecko nie może mieć więcej niż 6 miesięcy.

 

Jak widać, warunków niezbędnych do zachowania niepłodności laktacyjnej jest sporo i są one trudne do spełnienia. Co więcej, jakiekolwiek odstępstwa od stosowania ww. reguł mogą obniżyć skuteczność metody. Dlatego warto zaznaczyć, że choć karmienie piersią może wydłużyć nieco okres niepłodności po porodzie, to nie należy go traktować jako pewnej metody zapobiegania ciąży.

 

Reasumując, wyłączne karmienie piersią jest jedną z metod naturalnego planowania rodziny. Niezbędne dla utrzymania niepłodności laktacyjnej jest m.in. wyłączne karmienie piersią, uspokajanie dziecka przez podanie piersi, niestosowanie butelki, smoczków czy innych „uspokajaczy”.