Centrum Leczenia Endometriozy

Endometrioza to choroba, która polega na narastaniu tkanki endometrialnej poza jamą macicy, czyli poza miejscem, gdzie fizjologicznie tkanka ta powinna się znajdować. Komórki endometrium mogą wszczepić się np. w jajniki lub pęcherz moczowy, a także w miejsca położone dużo dalej, m.in. w wątrobę czy mózg. Endometrioza jest chorobą niezwykle bolesną i uciążliwą, ponadto może prowadzić do niepłodności.

Absolutnie nie! Panie chorujące na endometriozę mają szansę zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko. Wszystko zależy jednak od stopnia zaawansowania choroby. Pacjentki z minimalną lub średnią endomtriozą zwykle odzyskują płodność i zachodzą w ciążę niedługo po zabiegu usunięcia ognisk endometrialnych. Tak samo dzieje się w przypadku kobiet z ciężką endometriozą, jednak odsetek ciąż, jakie udaje się uzyskać po leczeniu, jest oczywiście niższy.

Endometrioza daje o sobie znać na wiele wiele różnych sposobów. Typowym objawem choroby są nieregularne, obfite i bardzo bolesne miesiączki. Chora może odczuwać ból także podczas stosunku czy wypróżniania się. Do innych objawów endometriozy możemy zaliczyć:

• biegunki lub zaparcia,
• wzdęcia brzucha,
• nudności i wymioty,
• bóle pęcherza moczowego,
• bóle owulacyjne.

Mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój endometriozy wciąż nie udało się do końca ustalić, choć na temat możliwego podłoża choroby istnieje kilka teorii.

• Teoria metaplazji – mówi, że niektóre komórki otrzewnej mogą mieć zdolność do przekształcania się w komórki endometrium.
• Teoria indukcji – mówi, że pewne nieznane jeszcze komórki krwi lub limfy mogą mieć zdolność do  przekształcania się w komórki endometrium i niesione nurtem krwi mogą przenosić się do innych części ciała. To wyjaśniałoby obecność tkanki endometrialnej w tak odległych miejscach jak płuca czy mózg.
• Teoria transplantacji i implamentacji – mówi, że w trakcie miesiączki część tkanki endometrialnej nie wypływa na zewnątrz, lecz cofa się przez jajowody, a następnie zagnieżdża poza jamą macicy.

O metodzie leczenia decyduje stopień zaawansowania endometriozy oraz wiek pacjentki. Choć nie opracowano jeszcze leku, dzięki któremu moglibyśmy całkowicie wyleczyć endometriozę, to dzięki dostępnym metodom terapeutycznym jesteśmy w stanie poprawić samopoczucie i zwiększyć komfort życia dotkniętych nią kobiet. W zależności od sytuacji lekarz może zadecydować o leczeniu farmakologicznym lub operacyjnym. Farmaceutyki mają na celu złagodzenie dolegliwości bólowych, podczas gdy celem operacji jest usunięcie ognisk endometriozy. Laparoskopię uznaje się obecnie za „złoty standard” w terapii tego schorzenia.

Nowoczesna technologia operacyjnego leczenia endometriozy wykorzystuje nóż plazmowy, który radzi sobie nawet z najmniejszymi wszczepami endometriozy. Działa on z niezwykłą precyzją, umożliwiając praktycznie bezkrwawy zabieg. Ponadto chirurg ma pełną kontrolę nad głębokością penetracji tkanek. Dzięki temu można przeprowadzać operacje na jajnikach, minimalizując ryzyko uszkodzenia rezerwy jajnikowej, co jest szczególnie istotne dla kobiet planujących w przyszłości macierzyństwo.

Endometrioza może być jedną z możliwych przyczyn niepłodności wśród kobiet. Choroba przyczynia się do obniżenia płodności na wiele sposobów. Po pierwsze, torbiele i zrosty endometrialne zmieniają stosunki anatomiczne w obrębie w miednicy mniejszej oraz mogą doprowadzić do niedrożności jajowodów. Choroba bardzo niekorzystnie wpływa również na jajniki, rezerwę jajnikową oraz receptywność endometrium, czyli zdolność macicy do przyjęcia zarodka. W niektórych przypadkach na skutek endometriozy implantacja zarodka w ogóle może być niemożliwa.

Laparoskopia – uznawana za „złoty standard” w leczeniu endometriozy – niesie ze sobą liczne korzyści w porównaniu do tradycyjnego zabiegu chirurgicznego. Przede wszystkim nie wymaga otwarcia powłok brzusznych, co eliminuje konieczność pozostawienia blizn u pacjentki. Dodatkowo, ilość utraconej krwi jest znacznie mniejsza niż w przypadku tradycyjnej operacji, co przekłada się na skrócenie okresu rekonwalescencji. Laparoskopia oznacza również mniejsze ryzyko powikłań po operacji. W trakcie zabiegu do jamy brzusznej pacjentki wprowadzane jest specjalne urządzenie optyczne, co umożliwia lekarzowi dokładne zbadanie ognisk endometrialnych oraz torbieli i usunięcie tych, w przypadku których jest to konieczne.

Najnowszym, rewolucyjnym wręcz narzędziem chirurgicznym, które okazuje się niezwykle skuteczne w przypadku operacji endometriozy, jest  nóż plazmowy. Dzięki niemu lekarz może precyzyjnie przecinać tkanki w sposób niedostępny dla tradycyjnych instrumentów chirurgicznych, co prowadzi do praktycznie bezkrwawego zabiegu. Podczas zabiegu wykonywanego nożem plazmowym następuje rozproszenie chorej tkanki i jej precyzyjne zasklepianie, zmiany są usuwane bez naruszenia okolicznej tkanki.

Okres rekonwalescencji po laparoskopowym usunięciu ognisk endometriozy nie jest szczególnie trudny i trwa ok. 2 tygodnie. Cześć pacjentek skarży się na bóle podbrzusza oraz objawy związane z zastosowaniem znieczulenia ogólnego (zmęczenie, nudności, wymioty). W tym czasie pacjentka powinna prowadzić oszczędny tryb życia, unikać wysiłku fizycznego oraz zachowywać wstrzemięźliwość seksualną. Niezwykle ważna jest również odpowiednia higiena ran powstałych w wyniku laparoskopii.