Ból podczas miesiączki… Przyjęłyśmy, że tak musi być, że miesiączka musi boleć i nie pozostaje nam nic innego, jak to zaakceptować. Tymczasem dla ok. 10% kobiet silny ból podczas menstruacji może oznaczać endometriozę. Jak walczyć z bólem towarzyszącym endometriozie?

Ból podczas miesiączki… Zna go praktycznie każda z nas. Przyjęłyśmy, że tak musi być, że miesiączka musi boleć i nie pozostaje nam nic innego, jak po prostu to zaakceptować. „Nie marudź, to normalne”, „Przejdzie ci, gdy urodzisz dziecko” –  słyszymy niejednokrotnie.

Tymczasem dla ok. 10% kobiet silny ból podczas menstruacji może oznaczać endometriozę. Jest on często tak przeszywający i dokuczliwy, że odbiera całą radość życia i nie pozwala kobiecie normalnie funkcjonować. Jak walczyć z bólem towarzyszącym endometriozie?

Endometrioza – tajemnicza i podstępna choroba kobiet

Czym jest endometrioza? Z medycznego punktu widzenia jest to występowanie tkanki endometrialnej poza miejscem, w którym powinna się znajdować, czyli poza macicą. Może się ona umiejscowić w bardzo nietypowych miejscach, np. w jajnikach, jajowodach, pęcherzu moczowym, odbycie, wątrobie, a także w tak odległych narządach wewnętrznych, jak płuca, mózg czy oko.

W przebiegu endometriozy tkanka endometrialna cały czas podlega cyklom. Reaguje tak samo na zmiany hormonalne, jak błona śluzowa macicy. Tak samo narasta i złuszcza się, wywołując krwawienie, by następnie odbudować się na nowo.

Jak to się dzieje, że tkanka endometrialna pojawia się tam, gdzie w ogóle nie powinno jej być? Tego wciąż do końca nie wiemy. Może mieć to związek z wstecznym wypływem krwi menstruacyjnej (tzw. wsteczne miesiączkowanie), choć nie każda kobieta, której problem ten dotyczy, cierpi na endometriozę. Bywa, że choroba występuje rodzinnie, dlatego uważa się, że może być uwarunkowana genetycznie.

Innowacyjne badanie w kierunku endometriozy – nieinwazyjny test z krwi!

Diagnostyka endometriozy, z powodu skomplikowanej natury samej choroby, wciąż jest dość problematyczna. Stąd potrzeba opracowywania innowacyjnych metod diagnostycznych, które umożliwią szybkie rozpoznanie choroby przy minimalnym stopniu inwazyjności.  Nowoczesnym podejściem do diagnostyki endometriozy jest test z krwi, który właśnie pojawił się na polskim rynku. Procedura pobrania materiału do badania jest banalnie prosta. Pacjentka musi jedynie odwiedzić klinikę i oddać próbkę krwi do analizy w ustalonym terminie. Test ten przeznaczony jest dla wszystkich kobiet doświadczających bóli w okolicach miednicy mniejszej, kobiet które mają trudności z poczęciem dziecka lub podejrzewają u siebie obecność endometriozy z innych przyczyn.

Centrum Leczenia Endometriozy Gyncentrum jest pierwszym ośrodkiem w Polsce oferującym swoim pacjentkom innowacyjny, certyfikowany test na endometriozę z krwi.

„Przeszywający”, „rwący”, „nie do zniesienia”

…Tak niektóre pacjentki opisują ból towarzyszący endometriozie. Nasila się on tuż przed menstruacją, ale może występować także w trakcie jajeczkowania, podczas współżycia, oddawania moczu czy stolca. Ból często promieniuje też do innych części ciała, np. nóg, pośladków czy krzyża. Dodatkowo mogą pojawić się problemy z regularnością wypróżnień – biegunki na przemian z zaparciami oraz wzdęcia brzucha. Dolegliwości potrafią być na tyle silne, że kobieta nie może normalnie funkcjonować. Bywa, że z powodu swojej choroby rezygnuje z kontaktów towarzyskich, nie pojawia się w pracy, unika zbliżeń. Trzeba dodać, że nieleczona endometrioza niszczy narządy, na które nacieka. Występując np. w jajniku, może uszkodzić jego strukturę i wywołać bezowulacyjne cykle. Z tego powodu wiele kobiet chorujących na endometriozę ma problemy z zajściem w ciążę.

Jak łagodzić ból? Leczenie endometriozy

Endometrioza jest chorobą, która wymaga kompleksowego podejścia. Leczenie farmakologiczne najczęściej idzie w parze z leczeniem operacyjnym. Przy słabo nasilonych objawach endometriozy kobieta może sobie pomóc prostymi lekami przeciwbólowymi z paracetamolem lub ibuprofenem w składzie. Czasem ból jest jednak tak intensywny, że zwykłe leki przeciwbólowe nie pomagają. Wówczas lekarze przepisują silniejsze preparaty (o działaniu narkotycznym), te wydawane są już jednak wyłącznie na receptę. Ból towarzyszący endometriozie łagodzić mogą również niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).

Kolejnym ważnym elementem leczenia endometriozy jest terapia hormonalna. Polega ona na przyjmowaniu hormonów, m.in. danazolu, analogów gonadoliberyn (aGnRH), preparatów progestagenowych, ewentualnie estrogenowo-progestagenowych (środki antykoncepcyjne). Hamują one czynność jajników, czego efektem jest redukcja bądź całkowite zatrzymanie miesiączki, oraz prowadzą do zaniku ognisk endometriozy i tym samym zmniejszają dolegliwości bólowe.

Zobacz też: Leczenie endometriozy Kraków

Laparoskopia – „złoty standard” w leczeniu endometriozy

Podczas laparoskopii, do jamy brzusznej pacjentki wprowadza się specjalne urządzenie optyczne zwane laparoskopem. Dzięki niemu lekarz jest w stanie bardzo dokładnie przyjrzeć się ogniskom oraz torbielom endometrialnym i usunąć te, które tego wymagają. Tym sposobem laparoskopia sprawdza się również doskonale jako narzędzie diagnostyczne. Warto pamiętać, że endometrioza jest chorobą trudną do wykrycia. Sam wywiad z pacjentką, badanie ginekologiczne czy nawet dopochwowe USG mogą nie wystarczyć do jednoznacznego postawienia diagnozy. Pozwala na to natomiast laparoskopia, która jest „złotym standardem” nie tylko w leczeniu, ale także w diagnostyce endometriozy.

Wykonanie laparoskopii zamiast tradycyjnej laparotomii (otwarcie powłok brzusznych) niesie ze sobą szereg korzyści. Przede wszystkim zabieg ten nie wymaga robienia rozległego cięcia, dzięki czemu nie pozostają po nim blizny. Pacjentka traci też dużo mniej krwi niż podczas tradycyjnej operacji, co automatycznie skraca czas rekonwalescencji. Laparoskopia wiąże się ponadto z dużo mniejszym ryzykiem powikłań pooperacyjnych.

Endometrioza pokonana strumieniem plazmy?

Dokładnie TAK! Nóż plazmowy jest obecnie najskuteczniejszym narzędziem umożliwiającym chirurgom usunięcie zrostów oraz ognisk endometrialnych. Pozwala operować tak delikatne  narządy jak jajniki bez ryzyka obniżenia rezerwy jajnikowej. Strumień plazmy pozwala na bardzo dokładne cięcie i koagulację zmienionej chorobowo tkanki, bez naruszenia jej struktury. Tym sposobem daje dużo lepsze efekty. No dobrze, ale czym właściwie jest ta cała plazma? To nic innego, jak zjonizowana materia, podobna do gazu, ale potrafiąca przewodzić prąd elektryczny. Samo urządzenie nie przypomina tradycyjnego skalpela, a bardziej zapalarkę do gazu, w której rurkę z żarnikiem zastępuje elektroda wytwarzająca strumień plazmy.

Ból złagodzi odpowiednia dieta!

W leczeniu endometrozy szalenie ważna jest odpowiednio zbilansowana dieta. Jedzenie niektórych produktów wspiera bowiem układ odpornościowy, reguluje gospodarkę hormonalną oraz zmniejsza toczący się w organizmie stan zapalny. W ten sposób za sprawą diety można złagodzić ból towarzyszący endometriozie oraz odzyskać komfort życia.

Dieta kobiety cierpiącej na endometriozę nie może być monotonna. Musi dostarczać bowiem wszystkich niezbędnych składników odżywczych, a jednocześnie pokrywać jej indywidualne zapotrzebowanie na energię. W jadłospisie kobiety z endometriozą obowiązkowo powinny znaleźć się kwasy omega-3 oraz antyoksydanty. Te pierwsze znajdzie przede wszystkim w tłustych rybach morskich, oleju rzepakowym i lnianym, orzechach włoskich czy migdałach. Źródłem witamin A, C i E, czyli wspomnianych antyoksydantów będą natomiast przede wszystkim ciemne warzywa i owoce – czerwona papryka, , karczochy, czerwona fasola, wiśnie, aronia i czarna porzeczka. Dobrze, aby w diecie kobiety cierpiącej na endometriozę znalazły się również produkty fermentowane, takie jak jogurt, kefir czy kiszona kapusta. Panie, które z powodu endometriozy mają problem z obfitymi miesiączkami powinny zadbać również o odpowiednią podaż żelaza. Jest on obecny m.in. w kapuście, szpinaku oraz brokułach.