Z ogromnym entuzjazmem przyjęliśmy informację o powrocie refundacji procedury in vitro w Polsce. Po 8 latach zawieszenia wraca bowiem rządowy program dofinansowania leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego. To dobry moment, aby cofnąć się nieco do przeszłości i przypomnieć sobie, jak na przestrzeni lat wyglądała sytuacja par zmagających się z problemem niepłodności i na jaką formę wsparcia mogły liczyć? Odpowiemy także na pytanie, kto i na jakich zasadach będzie mógł skorzystać z refundacji w najnowszym programie? 

Spis treści:

Procedura in vitro była już kiedyś refundowana…
Które pary kwalifikowały się do programu?
Jaka była wysokość dofinansowania do in vitro w latach 2013-2016?
W ramach programu realizowanego w latach 2013-2016 na świat przyszło ponad 22 tysiące dzieci!
30 czerwca 2016 roku zadecydowano o wstrzymaniu programu
Po zakończeniu programu to miasta wspierają niepłodne pary w walce o potomstwo
Pomoc samorządów nie wystarczy – potrzebny program rządowy
Nowy, rządowy program leczenia niepłodności metodą in vitro wchodzi w życie 1 czerwca 2024 roku

 

Procedura in vitro była już kiedyś refundowana…

 

Po raz pierwszy rząd wprowadził refundację in vitro w 2013 roku, uruchamiając „Program – Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013-2016”. Celem programu było zapewnienie równego dostępu i możliwości korzystania z procedury zapłodnienia pozaustrojowego parom, u których stwierdzono niepłodność kobiety lub mężczyzny i wyczerpały się inne możliwości jej leczenia albo nie istnieją inne metody jej leczenia. Celem programu było także obniżenie liczby par bezdzietnych, zapewnienie najlepszego standardu leczenia niepłodności oraz poprawę trendów demograficznych poprzez zastosowanie metody o najwyższej skuteczności potwierdzonej badaniami naukowymi.

 

Które pary kwalifikowały się do programu?

 

W programie funkcjonującym w latach 2013-2016 określono kryteria, według których kwalifikowano pacjentów. Z dofinansowania mogły wówczas skorzystać pary, u których stwierdzono i potwierdzono dokumentacją medyczną, bezwzględną przyczynę niepłodności lub nieskuteczne zgodne z rekomendacjami i standardami praktyki lekarskiej leczenie niepłodności w okresie 12 miesięcy poprzedzających zgłoszenie do programu, a kobieta w dniu zgłoszenia do programu nie ukończyła 40 lat.

 

W dokumencie zawarto również konkretne wskazania do zapłodnienia in vitro:

 

CZYNNIK ŻEŃSKI:

• Czynnik jajowodowy:

– u pacjentek z trwałym uszkodzeniem jajowodów

– u pacjentek zdyskwalifikowanych z powodu braku szansy na powodzenie leczenia operacyjnego niepłodności

– u pacjentek z upośledzoną funkcją jajowodów przy zachowanej drożności lub po nieskutecznej operacji mikrochirurgicznej

• Czynnik jajnikowy niepłodności: brak po co najmniej sześciu cyklach farmakologicznej indukcji jajeczkowania
• Endometrioza

– I, II stopień

– III, IV stopień

• Niepłodność niewyjaśnionego pochodzenia (idiopatyczna)

– u kobiet do ukończenia 35 roku życia, jeżeli trwa dłużej niż 24 miesiące

– kobiet powyżej 35 roku życia, jeżeli trwa dłużej niż 12 miesięcy

 

CZYNNIK MĘSKI:

• W przypadku stwierdzenia gęstości plemników poniżej 3 mln/ml nasienia, w przypadku niepłodności trwającej dłużej niż 12 miesięcy,
• W przypadku stwierdzenia gęstości plemników 3-15 mln/ml nasienia, w przypadku niepłodności trwającej dłużej niż 24 miesiące.

 

Jaka była wysokość dofinansowania do in vitro w latach 2013-2016?

 

Na realizację programu przewidziano w budżecie państwa 247 199 500 zł, a jego beneficjentami miało być 15 tysięcy par. Parze zakwalifikowanej do programu przysługiwały maksymalnie 3 cykle leczenia, z czego pojedynczy cykl wyceniono na 7 510 zł. O udziale w programie decydowała kolejność zgłoszeń. Realizator programu, czyli klinika leczenia niepłodności, która podpisała z Ministerstwem Zdrowia odpowiednią umowę, przeprowadzała też wizytę kwalifikującą. Czy program realizowany w latach 2013-2016 przyniósł spodziewane rezultaty?

 

W ramach programu realizowanego w latach 2013-2016 na świat przyszło ponad 22 tysiące dzieci!

 

Ostatecznie z programu rządowego skorzystało ponad 19 tysięcy par, a na jego realizację wykorzystano prawie wszystkie przewidywane w budżecie środki finansowe. Nie ulega jednak wątpliwości, że program okazał się wielkim sukcesem, gdyż zakończył się narodzinami przeszło 22 tysięcy maluchów.

 

30 czerwca 2016 roku zadecydowano o wstrzymaniu programu

 

W jednej chwili wiele par dotkniętych niepłodnością zostało pozbawionych jedynej szansy na rodzicielstwo, ponieważ wysokie koszty procedury stanowiły dla nich barierę nie do przeskoczenia. Rząd co prawda starał zrekompensować brak finansowania in vitro, wdrażając program kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego. Jego efekty nie były jednak spektakularne. Na świat przyszło zaledwie kilkaset dzieci. Z pomocą niepłodnym parom w Polsce przyszły jednak samorządy.

Po zakończeniu programu to miasta wspierają niepłodne pary w walce o potomstwo

 

Wraz z zawieszeniem w 2016 roku rządowego programu leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego do pomocy niepłodnym parom włączyło się wiele samorządów. Miasta zaczęły częściowo dofinansowywać in vitro ze środków publicznych. Zakres tego dofinansowania oraz kryteria kwalifikacji były różne w zależności od miasta. Najczęściej obejmowało ono jednak pojedynczy cykl leczenia (maksymalnie do 3), a kwota, jaką można było uzyskać na leczenie oscylowała między 5 000 zł a 10 000 zł. Para starająca się o dofinansowanie musiała mieszkać w mieście, które realizowało program oraz pozostawać w związku małżeńskim lub partnerskim. Pod uwagę brano również jej sytuację kliniczną oraz wiek kobiety. Realizatorami miejskich programów in vitro były i wciąż są kliniki leczenia niepłodności w całej Polsce. Wśród nich znajduje się także Klinika Leczenia Niepłodności Gyncentrum. Z naszej pomocy korzystają m.in. mieszkańcy Wrocławia, Lublina, Częstochowy, Oświęcimia, Krakowa, Koszalina, Zawiercia, Mysłowic czy Radomia. Warto także dodać, że skuteczność naszej kliniki w miejskich programach in vitro sięga nawet 80% – przy pierwszej próbie.

 

Samorządy dofinansowują w swoich programach najczęściej następujące procedury medyczne:

• punkcję pęcherzyków jajnikowych,
• pobranie plemników z oddanej przez pacjenta próbki nasienia i przygotowanie ich do zapłodnienia,
• zapłodnienie pozaustrojowe oraz nadzór nad rozwojem zarodka,
• transfer zarodka do jamy macicy w cyklu stymulowanym,
• mrożenie (witryfikacja) niewykorzystanych zarodów.

 

Pomoc samorządów nie wystarczy – potrzebny program rządowy

 

Wsparcie finansowe, jakie oferują samorządy jest nieocenione, jednak w dobie rosnącego problemu niepłodności, nie wystarcza. Musimy bowiem pamiętać, że w krajach wysoko rozwiniętych, do których Polska także należy, z niepłodnością boryka się aż 15-20% w wieku rozrodczym. I niestety w najbliższych latach możemy się spodziewać jedynie tendencji wzrostowej. Na szczęście w najbliższym czasie w zakresie finansowania in vitro szykują się ogromne zmiany!

 

Nowy, rządowy program leczenia niepłodności metodą in vitro wchodzi w życie 1 czerwca 2024 roku

 

Rządowy program leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego, który ma zacząć obowiązywać już w czerwcu obejmie swoim zasięgiem całą Polskę. Na ile cykli leczenia pacjenci otrzymają dofinansowanie? Jaka będzie górna granica wieku kobiety? Warunki, na jakich pary będą kwalifikowane do programu wciąż pozostają nieznane. Wiadomo natomiast, że w Ministerstwie Zdrowia powołany został specjalny zespół, który zajmie się ich opracowaniem. Eksperci ustalą, kto będzie uprawniony do ubiegania się o dofinansowania oraz jakie procedury medyczne zostaną objęte dofinansowaniem.

 

Co ważne, program będzie obejmował również pacjentów onkologicznych: To dla nas priorytet, żeby wszyscy, którzy chcą mieć dzieci, bez względu na stan zdrowia, mogli być rodzicami – podkreśla minister zdrowia Izabela Leszczyna. Będziemy finansować bankowanie gamet i zadbamy o szeroką akcję informacyjną dla pacjentek i pacjentów, ale też dla onkologów – żeby poruszali ten temat z pacjentami i kierowali do ginekologa – zapewniła w trakcie debaty eksperckiej „Pacjent onkologiczny a szanse na posiadanie potomstwa w polskiej rzeczywistości”, jaka miała miejsce 12 stycznia 2014.

 

Znana jest również kwota, jaką rząd przeznaczy na realizację całego programu – to co najmniej 500 mln złotych. Prace nad ustaleniem zasad kwalifikacji do programu ruszyły 19 lutego br. mają potrwać do 29 marca Zatem już niebawem poznamy zapewne więcej szczegółów, o których będziemy informować Was na łamach naszego bloga.